عصر قم - ایلنا / سفیر سابق ایران در انگلیس در رابطه با سخنان پوتین از قول اسرائیلی‌ها گفت: آیا این فریب جدیدی نیست که ایران را از آمادگی که در حال ایجاد است، غافل کنند. شایعاتی هم در داخل کشور شکل گرفته که می‌گویند، هواپیما‌های جدید روسی در ایران نشسته‌اند یا از ناحیه چین کمک‌هایی آمده است. حال فرض کنیم که این‌ها همه صحیح باشد، آیا فریبی در کار نیست؟ به نظر می‌رسد که اسرائیل دنبال این است که روسیه و چین را منصرف از تقویت ایران منصرف کند. چه اشکالی دارد که یک شورای عالی تشکیل بدهیم تا در همین مقطع زمانی که پیش آمده، بتوانیم از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم و راه‌حل‌هایی پیدا کنیم؟
سید جلال ساداتیان دیپلمات بازنشسته در گفت‌وگو با ایلنا، در رابطه با ارزیابی خود از ضرورت تغییر عملکرد سیاست خارجی ایران در مواجهه با چالش‌های بین‌المللی گفت: می‌گویند یک نفر به چاه افتاده بود، شخصی بالای سر او آمد و گفت که صبر می کنید تا بروم طناب بیاورم تا شما را بالا بکشم. او پاسخ داد که صبر نکنم، چه کار کنم؟ حالا رویه‌های خود را اصلاح نکنیم، چه باید بکنیم؟ چقدر ما فرصت‌هایی را از دست داده‌ایم و چقدر فرصت‌هایی داشتیم که می‌توانستیم با یک انعطاف کوچک به دستاوردهایی برسیم که این دستاوردها ادامه داشته باشد.
برجام باعث شد ترامپ در دور اول ریاست جمهوری‌اش موفق نشود
بازار ![]()
وی ادامه داد: آقایان اگر بخواهند همه چیز را زیر سوال ببرند، می‌توانند بگویند که مثلاً دیدید که ترامپ در دور اول از برجام خارج شد یا می‌بینید که ترامپ اکنون چگونه می‌گوید ولی همان چارچوب حقوقی برجام باعث شد که جلوی ترامپ در دوره اولش بایستند. یک دور شورای امنیت سازمان ملل تشکیل شد که من به طور کامل ناظر آن بودم و قضیه را رصد می‌کردم. قصد آن‌ها بازگشت تحریم‌ها بود ولی اروپایی‌ها هم رای ندادند. به همین خاطر ترامپ خانم نیکی هیلی سفیر خود در سازمان ملل را پس از این جلسه اخراج کرد چرا که آمریکا در این جلسه ناکام مانده بود.
نظام بین‌الملل مبتی بر قدرت است اما به معنای حقانیت نیست
سفیر سابق ایران در انگلیس با اشاره به چهارچوب حقوقی که برجام ایجاد کرده بود، اظهار کرد: برجام باعث شد که حتی اروپایی‌ها که هم‌پیمان آمریکا بودند در دور اول ترامپ به بازگشت تحریم‌ها رای ندهند و برجام به قوت خود باقی بماند. برای همین بود که آمریکایی‌ها فشارها را در جای دیگری نشان دادند و گفتند شرکت‌هایی که با ایران کار کنند، مورد تحریم و تنبیه قرار می‌گیرند، آن‌ها هم از ترس تحریم‌ها قبول کردند. ممکن است این ایراد را بگیرند که نظام حاکم بر دنیا قدرت است. من هم قبول می‌کنم، می‌گویم که قدرت است، اما این به معنای حق بودنش نیست.
هنوز هم قدرت دیپلماسی می‌تواند قدم‌های کوچکی بردارد
این کارشناس سیاست خارجی ایران با تاکید بر اینکه باید در راستای آن چیزی که می‌گوییم حق است، خودمان را قوی کنیم، عنوان کرد: قوی بودن به این نیست که فکر کنید فقط می‌توانید مقاومت کنید و در برابر هر پیشنهادی مخالف باشید، دیپلماسی باید در مقاطع خاص کمک کند. با این حال همه‌ی فرصت‌هایی که داشتیم گذشته است اما هنوز هم قدرت دیپلماسی می‌تواند قدم‌های کوچکی بردارد و هنوز از همه ظرفیت دیپلماسی استفاده حداکثری نکرده‌ایم.
شورایی تشکیل دهیم و از تمام ظرفیت‌های دیپلماسی استفاده کنیم
وی افزود: شما از روسای جمهور سابق، وزرای خارجه و بسیاری از چهره‌های قوی و دارای سابقه استفاده نکرده‌اید. چه اشکالی دارد که یک شورای عالی تشکیل بدهیم تا در همین مقطع زمانی که پیش آمده، بتوانیم از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم و راه‌حل‌هایی پیدا کنیم؟ اینکه صرفاً یک تعداد خاص با یک تفکر خاص بخواهند بر خواسته‌های خود اصرار کنند، نتایج کمی را حاصل می‌کند و از این به بعد نیز ممکن است نتایج کمتری حاصل کند. در نتیجه، من توصیه می‌کنم که از همه ظرفیت‌های دیپلماسی کشور استفاده شود.
ساداتیان درباره نحوه به کارگیری ظرفیت‌های دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: نیروهای خوبی داریم که باید از آن‌ها استفاده شود و اگر لازم شد، به جاهایی اعزام شوند و از توانمندی‌هایشان بهره گرفته شود. در مذاکرات و گفت‌وگوها، نظرات آن‌ها منعکس شود، این‌ها همه می‌تواند کمک‌کننده باشد. البته قاعدتاً نمی‌تواند هر کسی برای خودش برود و چیزی بگوید. باید جمع شوند، هماهنگی صورت بگیرد و در چارچوب آن هماهنگی‌ها بتوانند مواردی را پیگیری کنند.
آیا اسرائیل بعد از آتش‌بس به صلح پایبند خواهد بود؟
این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در خصوص اظهارات اخیر رییس‌جمهور روسیه و تمایل او برای حل فصل مسائل موجود در روابط ایران با آمریکا و اسرائیل گفت: مشابه این حرف‌ها را آقای ترامپ هم زده است. او گفته است ایران آماده همکاری است اما این‌ها ناظر به همین مسئله نیم‌بند صلحی است که با حماس و غزه شروع کردند. بر اساس این توافق صلح بنا بوده که عقب‌نشینی‌ها صورت بگیرد و بعد از 72 ساعت اجازه بدهند که نیروهای امدادی وارد غزه شوند و تبادل اسرا صورت بگیرد. اما سوال این جا است که آیا بعد از تبادل اسرا، اسرائیل دوباره آتش را می‌شکند و به جنایت‌های خود ادامه می‌دهد؟
وی اضافه کرد: در حال حاضر تنها نیرویی که ناظر بر روند صلح بوده، آمریکا است که خود از اسرائیل حمایت می‌کند و بارها قطعنامه های مربوط به آتش بس را وتو کرده است، باید ببینیم که چقدر این آتش بس پایدار خواهد بود.
اسرائیل می خواهد روسیه و چین را از تقویت ایران منصرف کند
ساداتیان با اشاره به صحبت‌های پوتین که از قول اسرائیلی‌ها مطرح شده است، بیان کرد: آیا این فریب جدیدی نیست که ایران را از این آمادگی که در حال ایجاد آن است، غافل کنند. شایعاتی نیز در داخل کشور شکل گرفته که می‌گویند، هواپیما‌های جدید روسی در ایران نشسته‌اند یا از ناحیه چین کمک‌هایی آمده است. حال فرض کنیم که این‌ها همه صحیح باشد، آیا فریبی در کار نیست ؟ به نظر می رسد که اسرائیل دنبال این است که روسیه و چین را منصرف از تقویت ایران منصرف کنند.
تا جایی که امکان‌پذیر است، از چین، از روسیه و از هر کجا به تقویت خود بپردازیم
وی عنوان کرد: اصل قضیه را من نمی‌دانم ولی می‌گویم به شرط اینکه صحیح باشد، آیا این یک فریب نیست که بخواهند بازی جدیدی را آغاز کنند؟ مانند مذاکراتی که با آمریکا در حال انجام بود ولی حمله کردند و آن همه خسارت به ایران وارد شد. من با تردید نگاه می‌کنم اما باید از ظرفیت دیپلماسی استفاده کنیم و از این طرف به هیچ وجه، حتی یک سر سوزن غفلت مجاز نیست. همه نیروها باید هوشیاری کامل داشته باشند و تا جایی که امکان‌پذیر است، از چین، از روسیه و از هر کجا به تقویت خود بپردازیم و یک تقسیم کار منسجم و درستی را در زمینه امنیتی داشته باشیم.
نیروهای امنیتی به وظیفه ذاتی خود بپردازند
این کارشناس مسائل سیاسی درباره راهکار‌های مقابله با نفوذ توضیح داد: نیروهای مربوطهباید از پراکنده‌کاری‌هایی که در داخل دارند، بیرون بیایند و تمرکز جدی را بر عمده اطلاعات خارجی بگذارد. در حوزه داخلی هم باید هوشیار باشند و حواسشان جمع باشد. لازم است که یک کمیته مشترک هم با همدیگر تشکیل دهند تا اطلاعات مشترکشان را با هم تبادل کنند. باید تمرکز جدی داشته باشند، این نباشد که همگی در همه کارها وارد شوند. این موارد همگی مسیر‌هایی است که می‌توانیم دنبال کنیم.
ظریف را به عنوان نماینده رییس‌جمهور در مذاکره با آمریکا انتخاب کنید
وی خاطرنشان کرد: چه دلیلی دارد که در این مقطع زمانی، یک فرد توانمند مثل آقای ظریف به عنوان نماینده ویژه رئیس‌جمهور تعیین نشود؟ مانند آقای ویتکاف که نماینده رییس‌جمهور آمریکا است، آقای ظریف هم می‌تواند با اذن رهبری و هماهنگی انتخاب شود تا تندروها نتوانند کاری انجام دهند. او باید به عنوان نماینده ویژه رئیس‌جمهور تعیین شود و به میدان مذاکره برود. این حرف به معنای تضعیف وزارت خارجه نیست. آقای روبیو در آمریکا دخالتی در مذاکرات ندارد در اینجا هم آقای عراقچی می‌تواند به دیپلماسی عمومی و توجه به کشورهای دیگر و بسیاری از کارهایی که بلا اقدام مانده‌اند، بپردازد.