عصر قم - فارس / مجلس با تحقیق و تفحص از عملکرد دستگاه‌های مسئول در اجرای طرح کشاورزی 550 هکتاری در استان‌های خوزستان و ایلام از سال 1389 تا 1402 موافقت کرد.
کانال خاکی از کنار مزرعه می‌گذرد، اما آبی در آن جاری نیست. وعده‌ها رفته‌اند و داس‌ها زنگ زده‌اند. همین تصویر ساده، خلاصه‌ی سال‌ها وعده و چشم‌انتظاری در خوزستان است؛ سرزمینی که قرار بود با اجرای طرح 550 هزار هکتاری کشاورزی، دوباره سبز شود، اما حالا زیر تیغ تحقیق و تفحص مجلس رفته است.
بازار ![]()
امروز، ششم آبان‌ماه 1404، صحن علنی مجلس رنگی از خوزستان به خود گرفت. پس از سال‌ها گزارش، وعده و مطالبه مردمی، نمایندگان با 191 رأی موافق، 26 رأی مخالف و 8 رأی ممتنع از مجموع 245 رأی، با تحقیق و تفحص از اجرای طرح 550 هزار هکتاری کشاورزی خوزستان و ایلام موافقت کردند؛ طرحی که قرار بود موتور محرک کشاورزی جنوب ایران شود، اما حالا خود، زمین‌گیرِ تصمیم‌ها و تعلل‌هاست.
طرحی که نیاز به نجات دارد
سید محمد مولوی نماینده آبادان در خصوص این طرح می‌گوید: این طرح برای احیای اراضی استان‌های خوزستان و ایلام، در فاز اول از سال 1387 با اعتباری بالغ بر 6 هزار میلیارد تومان آغاز شد. تقسیم کار بین دستگاه‌ها انجام گرفت؛ وزارت نیرو از طریق شرکت آب و برق و شرکت توزیع برق، مأمور احداث کانال‌های انتقال اصلی و شبکه برق شد و وزارت جهاد کشاورزی نیز مسئول احداث شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی و تجهیز و مهندسی اراضی گردید.
وی افزود: در نظام بهره‌برداری و پیمانکاری مشکلات زیادی وجود دارد. شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی به‌درستی تکمیل نشده، مطالعات طرح ناقص است و در بخش شفافیت مالی نیز با ابهامات جدی مواجه‌ایم. این طرح بعد از 17 سال، به جای احیای اراضی، دچار فرصت‌سوزی شده است.
به گفته مولوی در فاز نخست طرح، تعهد و قرارداد برای 330 هزار هکتار بسته شد، اما تنها 65 هزار هکتار از آن تحویل قطعی شده است. مشخص نیست باقی اراضی با چه ابزار نظارتی، به چه کسانی و با چه کیفیتی تحویل داده شده. حتی در برخی نقاط، هزاران هکتار از اراضی بدون شفافیت حذف یا اضافه شده‌اند.
پروژه در پیچ‌وخم دولت‌ها گم شد
ریشه این طرح به اسفند 1375 بازمی‌گردد، زمانی که رهبر معظم انقلاب در سفر تاریخی خود به خوزستان، دستور اجرای طرحی بزرگ برای احیای 800 هزار هکتار از زمین‌های جنوب و غرب کشور را صادر کردند. بعدها با محدودیت منابع، این رقم به 550 هزار هکتار کاهش یافت.
در دی‌ماه 1392، با تخصیص 30 هزار میلیارد ریال از صندوق توسعه ملی، فاز نخست طرح وارد مرحله اجرا شد. هدف این بود که تا سال 1400 تولیدات کشاورزی خوزستان از 16 میلیون تن به 25 میلیون تن برسد و بیش از 300 هزار شغل ایجاد شود؛ اما پروژه در پیچ‌وخم دولت‌ها و جابه‌جایی مدیران نیمه‌تمام ماند.
اکنون پس از گذشت بیش از 17 سال از آغاز این پروژه عظیم، کشاورزان خوزستانی هنوز منتظر تحقق وعده‌ها هستند. طرحی که قرار بود زندگی را به زمین‌های جنوب برگردانند، در بسیاری نقاط به دلیل عدم رسیدگی مسؤولان امر خشک مانده‌اند.
نمایندگان می‌گویند تحقیق و تفحص آغاز شده تا مشخص شود پول‌ها کجا رفته، طرح‌ها به کجا رسیده و چه کسی پاسخگوی زمین‌های تشنه است.