بزرگنمايي:

عصر قم - ایلنا / سفیر سابق ایران در اردن گفت: ما نتوانسته‌ایم مسائل‌مان را با یکدیگر حل کنیم تا به منافع ملی آسیب نزنیم! لذا ما در داخل کشور نیاز به بازگشت به سیاست عرفی داریم و اینکه مشکلاتمان را با خودمان حل کنیم و افراد و جناح‌ها در داخل گردونه بازی اقلیت-اکثریت نیفتند و با احترام به سیاست‌های دولت در این شرایط سخت داخلی و خارجی کشور بیش از این دولت را از حیز انتفاع نیندازند و بساط اداره کشور با گروه‌های ذی‌نفوذ برچیده شود.
نصرت الله تاجیک سفیر سابق ایران در اردن و استاندار پیشین هرمزگان در گفت‌وگو با ایلنا، در پی اقدام اخیر یک روحانی ایرانی و انتشار کلیپی انتقادی از او در مراسم حج که موجی از انتقادات را به همراه داشت، تصریح کرد: این اقدام نادرست آقای قاسمیان را می‌توان از ابعاد مختلف بررسی کرد؛ اما قبل از اینکه به این بررسی بپردازیم، به نظر من مناسب است که با این رویکرد وارد این ماجرا شویم که به هر صورت وقتی چنین اتفاقی برای یک ایرانی می‌افتد برای حل این مشکل تنها راهی که مؤثر واقع می‌شود، بحث حقوق کنسولی است که عموما عربستان همراهی می‌کند و از این منظر تلاش شد که ایشان آزاد شود. سیاست سنتی سعودی‌ها در اینگونه موارد این است که فرد خاطی را از ادامه انجام اعمال حج منع می‌کنند یا با تداوم بازداشت و یا اخراج؛ لذا بر این باورم که هرگونه اقدام سیاسی تأثیری بر موضوع نداشت و صرفا با اقدامات دیپلماتیک و کنسولی زمینه آزادی ایشان فراهم شد.
وی ادامه داد: در این موارد به نظر می‌رسد تنها زمینه‌ای که سعودی‌ها حاضر به همکاری باشند، همین راهکار کنسولی است از سوی دیگر، ممکن پخش این ویدئو عامل ظاهری این دستگیری باشد و ما هنوز جزئیات دلایل و عوامل این بازداشت را نمی دانیم. پیش از این هم گویا آقای رائفی پور با پاسپورتی غیر از نام خودش به حج رفته بود. در این مورد هم هنوز مشخص نیست که آیا اتهاماتی به ایشان ابلاغ شده یا نه و صرفا بازداشت صورت گرفته است و یا موضوع فقط کلیپ بوده یا دلیل دیگری داشته؟!
بازار
بیش از حد به موضوع قاسمیان پرداخته شد
این دیپلمات با تجربه با بیان اینکه باید یک ارزیابی واقعی از این ماجرا داشته باشیم و نحوه برخورد را بررسی کنیم، عنوان کرد: در مورد ورود مقامات رسمی، به نظر من به این موضوع بیش از حد پرداخته شده است. ایشان هر شخصیتی که داشته باشد، در حال حاضر یک فرد رسمی کشور نیست. یقینا مطالبی که بیان کرده، نادرست است و نظر رسمی نبوده که مطرح کردن آن در این شرایط روابط دو کشور و مشکلاتی که سیاست خارجی کشور با آن روبرو است به عقیده من نه صحیح است و نه کارساز. ایشان یک تبعه ایرانی است که با ویزای حج به عربستان سفر کرده و ضرورت داشت که با تبعیت از قوانین، در آنجا حضور داشته باشد و به اعمال حج خود برسد. لذا در اینکه ایشان دچار این اشتباه شده، جای شکی نیست. حالا آیا این اشتباه ناشی از توهم، خودبزرگ ‌بینی یا ندانستن شأن و منزلت خود است، ما نمی‌دانیم! یعنی هنوز اهداف ایشان را از پر کردن این ویدیو و وایرال شدن آن نمی‌دانیم. اما به عقیده من، اگر بخواهیم این قضیه را بررسی و ارزیابی کنیم، باید چند زمینه را مدنظر قرار دهیم.
از ابتدا باید در سطح پایین‌تری پیگیری ها صورت می‌گرفت
تاجیک گفت: اولین نفر سخنگوی قوه قضائیه موضع گیری کرد که این دستگیری را غیرقانونی و نادرست خواند! سپس هم سفیر ایران، نماینده رهبری در حج و وزیر امور خارجه، مسائلی را مطرح کردند. اما واقعیت این است که تقریباً می‌توان گفت در یک جهت نبودند. مثلاً در حالیکه سخنگوی قوه قضائیه، دستگیری ایشان را محکوم کرد و نادرست خواند، اما آقای وزیر خارجه در توییتی که زده بود، بیشتر به دلجویی از عربستان پرداخت و دیگران هم سخنان آقای قاسمیان را نادرست خواندند. لذا عرض کردم اگر از ابتدا تصمیم گرفته می‌شد که در سطح پایین‌تری و مشخصاً در بخش کنسولی این پرونده را پیگیری کنند، شاید نیازی به هزینه‌تراشی بیش از حد نبود. خود همین اقدام آقای قاسمیان به اندازه کافی هزینه برای سیاست خارجی تولید کرد، اما وقتی حجم عظیمی از نیرو برای این کار گذاشته می‌شود، چه بسا نتیجه عکس بدهد و هزینه بیشتری هم به بار آورد.
این واقعه سرریز مشکلات داخلی ما به سیاست خارجی بود
وی با طرح این پرسش که چرا این اتفاق احتمالاً افتاده است، اظهار کرد: نظرم این است که این واقعه بیشتر سرریز مسائل و مشکلات داخلی ما به سیاست خارجی است. یعنی وقتی مسائل داخلی ما حل نشود، نیروهای گوناگون موجود در جامعه نمی‌توانند همپای هم حرکت کنند! اگر ما مسائل‌مان در داخل کشور را با یک روش نهادینه شده و بدون دخالت نهادهای حاکمیتی به نفع هر یک از گروه‌های ذینفوذ درست حل و فصل کنیم، شاید نیازی به پرداخت این هزینه‌ها در سیاست خارجی نباشد. این یک نوع هزینه است و نوعی هزینه هم مربوط به سفارت‌نوردی است که تصویر نادرستی از کشور به جامعه جهانی ارائه می دهد و ما باید با هزینه های بیشتر آن را درمان کنیم.
این اتفاق شاید نوک کوه یخی فقدان اقتدار دولت بود
استاندار پیشین هرمزگان گفت: به عقیده من، اگر در مسائل داخلی کشور، مسائل سیاسی، مسائل اجتماعی و مسائل جناح‌ها، خودشان در ارتباط با هم به یک توازن برسند، نیازی نباشد که هر یک از جناح‌ها با ابزار و اهرم‌هایی که دارند، به جای احترام به بازی اقلیت و اکثریت، در جهت چوب لای چرخ دولت گذاشتن حرکت کنند.
از این منظر یک سناریو آن است که اگر این حرکت نادرست شخصی و فردی نباشد می‌توان گفت نوک کوه یخی فقدان اقتدار دولت است که جناح مخالف سیاست تنش‌زدایی که محور اساسی اقدامات دولت و حتی حکومت است، حال چه در قالب حل مشکلات ایران و آمریکا باشد و چه در قالب حل مشکلات ایران و عربستان، تلاش می کند به هر نحو ممکن از ابزار و اهرم‌ها استفاده کند تا هم نیروهایش را در صحنه نگه دارد و هم به اهدافش برسد. سخنان بعضی نمایندگان مجلس در این زمینه هم این شائبه را تقویت میکند!
بساط اداره کشور با گروه‌های ذی‌نفوذ برچیده شود
تاجیک با بیان اینکه مدیریت فضای داخلی واقعاً نکته ضروری و مهمی است، گفت: ما نتوانسته‌ایم مسائل‌مان را با یکدیگر حل کنیم تا به منافع ملی آسیب نزنیم! لذا ما در داخل کشور نیاز به بازگشت به سیاست عرفی داریم و اینکه مشکلاتمان را با خودمان حل کنیم و افراد و جناح‌ها در داخل گردونه بازی اقلیت-اکثریت نیفتند و با احترام به سیاست‌های دولت در این شرایط سخت داخلی و خارجی کشور بیش از این دولت را از حیز انتفاع نیندازند و بساط اداره کشور با گروه های ذی‌نفوذ برچیده شود! و یک دولت مقتدر و مسئولیت پذیر و پاسخگو داشته باشیم. در سیاست خارجی هم اگر انتقادی به حکومتی وجود دارد ضروریست به اصل حاکمیت کشورها احترام بگذاریم و در چهارچوب قوانین و تصمیمات دولت‌ها با یکدیگر حرکت کنیم. ما آثار ناامنی در عربستان در دوران حج که یک جمعیت عظیم بی شکل از ملل مختلف و با فرهنگ‌های گوناگون در آنجا هستند را به یاد داریم و برای جلوگیری از حوادث و ضایعات انسانی باید به قوانین آن کشور در ایام حج تن بدهیم.
وی در زمینه تجزیه تحلیل دلایل اقدام قاسمیان تصریح کرد: منتظر می‌مانیم تا هم جزئیات بیشتر و هم نحوه برخورد جناح محافظه کار و نهادهای حاکمیتی با این خطای ایشان را ببینیم! باید دید سناریوی محتمل برای دست زدن به چنین اقدامی صرفا شخصی و فردی بوده یا جناحی اما از سوی دیگر بعضی تحلیلگران معتقدند جناحی هر زمان نتواند به اهدافش در داخل برسد دست به زورآزمایی بین المللی در خارج می زند و هر زمان نتواند مقابل تنش زدائی با آمریکا را بگیرد که الان تصمیم حکومت است، دست به حادثه آفرینی در منطقه می‌زند!