عصر قم - خراسان /وقتی یک ویروس آرام حرکت می‌کند اما زیرپوستی همه چیز را تغییر می‌دهد! این روزها که پویش «من هم تست اچ آی وی می‌دهم» در کشور آغاز شده است، با HIV چه کنیم؟
تا پایان سال 2024میلادی، حدود 40میلیون نفر در دنیا با ویروسی زندگی می‌کردند که سال‌هاست به‌نام HIV شناخته می‌شود. ویروسی که به تدریج سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند و یکی از سلول‌های اصلی دفاعی بدن را هدف می‌گیرد. طبقه آن‌چه در مرکز تحقیقات ایدز ایران آمده است، تخمین زده می‌شود در کشورمان 43هزار و 360 نفر HIV داشته باشند که حدود 20هزار نفر از آنها از بیماری خود اطلاع ندارند و همین موضوع باعث گسترش بیماری می‌شود. این روزها پویش «من هم تست اچ آی وی می‌دهم» از 20 آبان در سراسر کشور به مدت یک ماه آغاز شده است؛ در این پویش آزمایش HIV پس از مشاوره و تنها با رضایت فرد، به‌صورت رایگان و محرمانه انجام می‌شود. اما شاید شما هم سوال‌های زیادی درباره ایدز داشته باشید. می‌خواهیم خیلی ساده به این سوال‌ها پاسخ دهیم.
بازار ![]()
چرا ایدز سال‌ها پنهان می‌ماند؟
در کلینیک‌های بیماری‌های عفونی، گاهی بیمارانی دیده می‌شوند که با چهره‌ای آرام و بدون هیچ نشانه ظاهری وارد اتاق می‌شوند و وقتی نتیجه آزمایش تشخیصی را می‌گیرند، تازه می‌فهمند سال‌هاست ویروس HIV در بدن‌شان فعال است. این تعجب بارها تکرار شده چون ذهن بسیاری از مردم هنوز HIV را با تب و لاغری و زخم و مشکلات پوستی می‌شناسد. اما واقعیت زیستی بسیار پیچیده‌تر است. در سال‌های اول عفونت، بدن یک جنگ آشکار راه نمی‌اندازد چون دستگاه ایمنی تلاش می‌کند تعادل پایداری ایجاد کند. یکی از پیچیده‌ترین ویژگی‌های HIV توانایی آن در ساخت مخازن طولانی‌مدت در سلول‌های حافظه T است و زمانی که بار ویروسی افزایش پیدا کند، تازه علایم اولیه نقص ایمنی ظاهر می‌شود.
نشانه‌های ابتلا به ویروس
در اوایل بیماری در بسیاری از موارد ممکن است علایم، همان علامت‌های بیماری سرماخوردگی باشد. اما در سال‌های بعد، علامت‌های کبدی، کلیوی و حتی پوستی هم می‌تواند بروز کند. ولی نمی‌شود علامت مشخصی برای ابتلا به آن ذکر کرد. زمانی که HIV به مرحله‌ای می‌رسد که سلول‌های دفاعی بدن انسان بسیار تخریب شده‌اند و بار ویروسی آن از حد مشخصی بگذرد، می‌گوییم بیمار وارد مرحله ایدز شده است. یعنی اگر اچ آی وی درمان نشود، تبدیل به ایدز می شود.
باورهای اشتباه درباره HIV
از جمله باورهای اشتباه درباره این بیماری این است که HIV درمان ندارد و مرگ‌آور است، در حالی که این بیماری مانند بسیاری از بیماری‌ها قابل درمان و کنترل است؛ یعنی به کمک دارو تکثیر این ویروس متوقف می‌شود و تعداد ویروس‌های اچ آی وی در خون بیمار به صفر می‌رسد و شخص می‌تواند به زندگی طبیعی خود برگردد، عمر طبیعی کند و حتی انتقال HIV از او به دیگران منتفی شود.
تغییر مدل انتقال HIV در کشور
در دنیا انتقال جنسی مهم‌ترین روش انتقال ویروس به فرد سالم است؛ در ایران هم بر اساس آمار 6 ماه اول سال 1403، 65 درصد ابتلاها از طریق روابط جنسی بوده است. برخی از مبتلایان از عواقب رفتار خود هراس دارند و به همین دلیل برای درمان نمی‌آیند. باید بدانیم این بیماری مانند دیابت نیست که اگر شما انسولین نزنی، فقط به جسم خودت آسیب زده باشی، HIV به راحتی و به سرعت به دیگران منتقل می‌شود. این ویروس از طریق رابطه جنسی، انتقال مادر به جنین، استفاده مشترک از وسایل آلوده تتو، دندانپزشکی، سرنگ آلوده و ابزار مخدر تزریقی انتقال مییابد. در سال‌های گذشته انتقال از طریق وسایل تتو در ایران افزایش چشمگیری داشته است.
ارتباط وضعیت تغذیه با HIV
وضعیت سلامت عمومی نقش مستقیمی در مسیر بیماری دارد. فردی که تغذیه مناسب دارد، میزان کافی ویتامین‌ها را دریافت می‌کند و دچار بیماری‌های مزمن نیست، معمولا در سال‌های ابتدایی عفونت عملکرد ایمنی پایدارتری نشان می‌دهد. در مقابل فردی که سوءتغذیه دارد یا دچار بیماری‌های همزمان مانند دیابت یا هپاتیت فعال است، توان جبران ندارد. بنابراین علایم زودتر ظاهر می‌شود.