سر پیری و معرکه گیری؛ زن و شوهرهایی که ۴۰سال بعد از ازدواج، جدا می شوند

عصر قم - شرق / طلاق در دوران سالمندی، دیگر یک اتفاق نادر یا عجیب نیست؛ پدیده‌ای رو به رشد است که آرام و بی‌صدا، در دل نسل سالخورده جریان دارد.
پشت این جدایی‌های دیرهنگام، لزوما نه ماجرای خیانت ناگهانی یا اختلاف‌های پررنگ، بلکه سال‌ها انکار، سکوت، فشار اقتصادی، تنهایی و تغییر سبک زندگی نهفته است. حالا «طلاق خاکستری» به زنگ خطری تازه در ساختار خانواده ایرانی تبدیل شده؛ شکاف‌هایی که در سایه بی‌توجهی و بی‌صدایی، از درون گسترش یافته‌اند.
جواد حسینی، رئیس سازمان بهزیستی کشور، به‌تازگی با هشدار نسبت به افزایش احساس انزوا در میان سالمندان ایرانی، اعلام کرده است که بیش از نیمی از سالمندان کشور دچار احساس غفلت و بی‌توجهی‌اند. به گفته او، طلاق در این گروه سنی رو به افزایش است و بخش زیادی از زنان سالمند تنها زندگی می‌کنند؛ پدیده‌ای که می‌تواند نشانه‌ای نگران‌کننده از تضعیف روابط خانوادگی و اجتماعی در یکی از حساس‌ترین و آسیب‌پذیرترین مراحل زندگی باشد.
رشد بی‌سابقه در طلاق بالای 60 سال
آمارهای رسمی سازمان ثبت‌احوال در سال‌های پایانی دهه 1390 به‌وضوح نشان می‌دهد که طلاق در سنین بالا، به‌ویژه در میان افراد بالای 60 سال، روندی افزایشی داشته است. برای نمونه، در سال 1395 بیش از شش هزارو 800 مرد و دو هزار زن بالای 60 سال طلاق گرفتند. همچنین در سال 1397 حدود شش‌هزارو 300 مرد و هزارو 950زن سالمند به زندگی مشترک خود پایان دادند و در بیش از هزارو 600 مورد، هر دو طرف بالای 60 سال بودند. این روند در سال 1398 نیز ادامه یافت و طلاق در این بازه سنی به‌ طور میانگین شش برابر بیش از طلاق در گروه سنی 51 تا 60 سال گزارش شد.
به‌تازگی نیز مرکز آمار ایران برآورد کرده جمعیت سالمندان کشور تا سال 1404 به حدود 10‌میلیون‌و 200 هزار نفر رسیده است که از این میان، حدود 67 درصد معادل 6.8 میلیون نفر، سالمندانی هستند که به دلایل مختلفی، چون فوت همسر، طلاق یا هرگز ازدواج‌نکردن، به‌تنهایی زندگی می‌کنند. با توجه به ترکیب جنسیتی، تخمین زده می‌شود که از میان این جمعیت، حدود 3.2 تا 3.5 میلیون نفر زن و حدود 500 تا 600 هزار نفر مرد سالمند تنها باشند. همچنین 80 هزار نفر از سالمندان کشور هرگز ازدواج نکرده‌اند.
پیش‌بینی می‌شود این نسبت تا سال 1430 به حدود 30 درصد برسد که نشان‌دهنده سرعت بالای سالمندی جمعیت ایران است. این تغییرات جمعیتی، از یک سو باعث افزایش تعداد سالمندانی می‌شود که ممکن است در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار گیرند و از سوی دیگر به‌ طور مستقیم بر روندهایی چون طلاق در سنین بالا تأثیرگذار است.
اما نکته قابل‌ توجه آن است که از ابتدای دهه 1400 به بعد، آمار رسمی دقیق و قابل‌ دسترس درباره طلاق در میان سالمندان منتشر نشده است. با این حال، مقام‌های مسئول، از جمله رئیس سازمان بهزیستی و کارشناسان اجتماعی، بارها در سخنرانی‌ها و گزارش‌های رسمی بر روند فزاینده طلاق سالمندان تأکید کرده‌اند. این شکاف آماری، در حالی‌ که شاهد هشدارهای متعدد درباره تشدید پدیده «طلاق خاکستری» هستیم، تحلیل دقیق‌تر و جامع‌تری از ابعاد و پیامدهای این بحران اجتماعی را ضروری می‌سازد.
بازار