عصر قم - فارس / آنگونه که سخنگوی وزارت امور خارجه می‌گوید در سفر آتی معاون گروسی به تهران قرار است با در نظر گرفتن مصوبه الزام‌آور مجلس شورای اسلامی شیوه‌نامه جدیدی برای همکاری ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تنظیم شود.
«قرار است شیوه‌نامه جدید با آژانس تعریف کنیم»، این را سخنگوی دستگاه دیپلماسی اسماعیل بقائی دوشنبه در نشست هفتگی با خبرنگاران بیان کرد.وی افزود: کماکان طرف موافقتنامه‌های پادمان هستیم و قرار است یک شیوه‌نامه جدید با آژانس تعریف کنیم، با در نظر گرفتن مصوبه مجلس شورای اسلامی که برای ما الزام آور است که ببینیم به چه نحو همکاری‌ها را ادامه دهیم. احتمالاً ظرف دو هفته آینده یکی از مقامات آژانس (آپارو معاون مدیرکل) به ایران سفر و قرار است در آن سفر درباره این ابعاد فنی بحث کنیم.
بازار ![]()
سفر معاون مدیرکل آژانس به تهران با انتقاداتی در داخل از جمله در مجلس شورای اسلامی همراه بوده است. آنچنانکه ابراهیم رضایی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس شب گذشته ششم مردادماه در اظهاراتی عنوان کرد که اکثریت اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس با این سفر مخالفند.ابراهیم رضایی افزود: معتقدیم همکاری با آژانس مشروط بر شرایطی که در قانون آمده، یعنی تأمین امنیت مراکز و دانشمندان هسته‌ای ما باید تعلیق شود و راه دادن به بازرسان و یا عناصری ولو اینکه قرار نیست از مراکز هسته‌ای بازدید داشته باشند، نقض آن قانون به شمار می‌رود... هنوز به یک جمع بندی قطعی نرسیدیم که چقدر خسارت به تأسیسات هسته‌ای وارد شده و سازمان انرژی اتمی در حال بررسی است و به نظرم لزومی ندارد در این شرایط کسی با عنوان بازرس یا هر عنوان دیگری از آژانس به ایران بیاید.البته پیش از این ابراهیم عزیزی رئیس کمیسیون امنیت ملی در گفت‌وگویی با شبکه خبر دانشجو با بیان اینکه اصرار دولت بر این است که قانون مصوب مجلس را کامل و جامع اجرا کند، عنوان کرد: «وزارت خارجه معتقد است برای اینکه قانون را خوب اجرا کنیم، نیازمند این هستیم که شیوه و نحوه مناسبات را با آژانس منعکس و روابط را براساس این قانون تنظیم کنیم و لازم بود آژانس در جریان قرار بگیرد. پیش‌بینی می‌شود در آینده اگر لازم شد، این گفت‌وگو انجام شود و باید صرفا برای آگاه‌سازی آژانس از مناسبات جدید باشد، نه خدای نکرده خدشه‌ای بر قانون.»
قانون الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس
پس از تجاوز اخیر به تأسیسات هسته‌ای ایران، قانون الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس مشتمل بر ماده واحده و دو تبصره در چهارم تیرماه در صحن علنی مجلس تصویب و در همان روز به تأیید شورای نگهبان رسید و پس از آن دولت ابلاغ شد. ماده واحده ـ با توجه به نقض حاکمیت ملی و حملات انجام شده علیه تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران توسط رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا نسبت به تأسیسات هسته‌ای صلح آمیز کشور و به مخاطره افتادن منافع عالیه جمهوری اسلامی ایران، دولت مکلف است بلافاصله پس از تصویب این قانون هرگونه همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تا حصول شروط زیر به حالت تعلیق درآورد:1ـ حصول اطمینان از رعایت کامل حاکمیت ملی و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران و به ویژه تأمین امنیت مراکز و دانشمندان هسته‌ای به تشخیص شورای عالی امنیت ملی2ـ حصول اطمینان از رعایت کامل حقوق ذاتی جمهوری اسلامی ایران در بهره‌مندی از کلیه حقوق مصرح در ماده (4) معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای به ویژه غنی‌سازی اورانیوم به تشخیص شورای عالی امنیت ملیتبصره1ـ اطمینان از تحقق شروط مذکور، پس از گزارش سازمان انرژی اتمی با تصویب شورای عالی امنیت ملی احراز خواهد شد. دولت مکلف است هر سه ماه یک بار گزارش تحقق شروط مذکور را به مجلس شورای اسلامی و شورای عالی امنیت ملی ارائه کند.تبصره2ـ هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل توسط هر شخص که سبب عدم اجرا یا اجرای ناقص تکلیف مقرر در این قانون شود، جرم محسوب شده و در صورتی که مشمول مجازات شدیدتری نباشد، مرتکب به یک یا چند مورد از مجازات‌های تعزیری درجه شش موضوع ماده (19) قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/2/1 با اصلاحات و الحاقات بعدی محکوم می‌شود.
بازدیدی از تأسیسات هسته‌ای صورت نمی‌گیرد
هفته گذشته بود که کاظم غریب‌آبادی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه که برای شرکت در دو نشست شورای امنیت به نیویورک سفر کرده بود از سفر یک تیم فنی از آژانس به تهران در آینده نزدیک خبر داد و گفت: یک تیم فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی دو یا سه هفته آینده برای بحث در مورد چگونگی همکاری‌های آتی ایران با آژانس به تهران سفر خواهد کرد، اما این هیأت از تأسیسات هسته‌ای ایران بازدید نخواهند کرد. در شرایط جدید، نحوه اجرای تعهدات نیازمند گفت‌وگوهای تازه با آژانس است و این موضوع اهمیت دارد.اسماعیل بقائی پیش از این هم در گفت‌وگو با ایرنا به این موضوع اشاره کرده و گفته بود: سفر (آپارو) معاون مدیرکل آژانس به تهران در دستورکار است و هدف از این سفر، رایزنی به منظور تنظیم شیوه نامه جدید برای همکاری ایران و آژانس است و هیچ برنامه‌ای برای بازدید از تأسیسات هسته‌ای که در جریان حملات غیرقانونی آمریکا و رژیم صهیونیستی آسیب دیده‌اند در دستورکار قرار ندارد.
قانونی لازم‌الاجرا
بقائی 30 تیرماه هم در نشست هفتگی با خبرنگاران با بیان اینکه ما کماکان عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستیم، عضو معاهده ان.پی.تی باقی مانده‌ایم و موافقتنامه جامع پادمان نیز وجود دارد، خاطرنشان کرد: در عین حال، ایران به‌صورت شفاف و صریح اعلام کرده که از رویکردهای آژانس، به‌ویژه شورای حکام و شخص دبیرکل، رضایت ندارد. مجلس شورای اسلامی نیز در واکنش به این رویکردهای غیرسازنده، قانونی را به تصویب رساند که چارچوب همکاری ایران با آژانس را مشخص می‌کند. بر همین اساس، شیوه و نحوه همکاری با آژانس تغییر کرده و متناسب با مصوبه مجلس، تنظیم خواهد شد. این همکاری‌ها قاعدتاً با نظر شورای عالی امنیت ملی و به صورت موردی پیگیری خواهد شد.در پی تصویب این طرح سیدعباس عراقچی پنجم تیرماه در گفت‌وگویی با بیان اینکه این قانون برای ما لازم‌الاجراست و تردیدی در اجرای آن وجود ندارد، گفت: ️دلیل این تصمیم کاملاً روشن است، گزارش تهیه شده توسط گروسی، زمینه‌ساز قطعنامه‌ای شد که کشورهای اروپایی در شورای حکام آژانس مطرح کردند. ️دلیل دوم، حملات انجام شده به تأسیسات هسته‌ای ماست. آژانس نه‌تنها نتوانست این حملات را محکوم کند، بلکه حتی مدیرکل آن، که باید نماد اجرای ان.پی.تی و تضمین استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای باشد، شخصاً حاضر به محکومیت این حملات نشد. از این پس، رابطه و همکاری ما با آژانس شکل جدیدی پیدا خواهد کرد. قانون مصوب مجلس تکلیف را روشن کرده اما راه را کاملاً نبسته و تصمیم‌گیری در این‌باره را به تشخیص شورای عالی امنیت ملی واگذار کرده است.مجید تخت‌روانچی معاون عراقچی نیز در گفت‌وگویی بیان کرد: شورای عالی امنیت ملی مسیر همکاری آینده ما با آژانس را مشخص خواهد کرد.
آژانس و مدیرکل آن، مسئول کامل این وضعیت نفرت انگیز هستند
سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه پس از آن هم با اشاره به مصوبه مجلس در شبکه ایکس نوشته بود: مجلس ایران به توقف همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رأی داده است، تا زمانی که ایمنی و امنیت فعالیت‌های هسته‌ای ما تضمین شود. این تصمیم نتیجه مستقیم نقش تأسف‌بار رافائل گروسی در پنهان‌کاری این واقعیت است که آژانس، یک دهه پیش، تمام مسائل گذشته را رسماً مختومه اعلام کرده بود. او با این اقدام مغرضانه، مستقیماً زمینه را برای تصویب قطعنامه‌ای با انگیزه سیاسی علیه ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فراهم کرد و همچنین حملات غیرقانونی اسرائیل و آمریکا به سایت‌های هسته‌ای ایران را تسهیل کرد.رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین عنوان کرد: آژانس و مدیرکل آن، مسئول کامل این وضعیت نفرت انگیز هستند... ایران این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که هر اقدام لازم را در دفاع از منافع، مردم و حاکمیت خود انجام دهد.