بزرگنمايي:

عصر قم - ایسنا /ذرات ریز میکرو و نانوپلاستیک در فرایندهای صنعتی تولید می‌شوند یا بر اثر تجزیه زباله‌های پلاستیکی بزرگ‌تر در محیط زیست مانند اقیانوس‌ها و خاک به‌ وجود می‌آیند.
بررسی‌های پیشین نشان داده‌اند که این ذرات به‌طور گسترده‌ پخش می‌شوند و در محیط زیست باقی می‌مانند و قادرند به سلول‌ها و بافت‌های موجودات زنده نفوذ کنند.
«راس کلارک»، یکی از نویسندگان این مطالعه از دانشگاه نیومکزیکو، گفت: طی سال‌ها، این پلاستیک‌ها تجزیه می‌شوند، با خاک و آب ترکیب می‌شوند و می‌توانند در زنجیره غذایی انباشته شوند.
کلارک توضیح داد: بسیاری از مردم فکر می‌کنند که میکرو و نانوپلاستیک‌ها عمدتا از استفاده از ظروف پلاستیکی، تخته‌های خردکن، بسته‌بندی‌، بطری‌های آب و سایر اقلام پلاستیکی ناشی می‌شوند، اما منبع اصلی آن‌ها غذا و آبی است که می‌خوریم و می‌نوشیم.
متخصصان در یک مطالعه مرتبط دریافته‌اند که ذرات بسیار ریز پلاستیکی یافت‌شده در رسوبات چربی موجود در شریان اصلی گردن می‌توانند عامل خطر احتمالی سکته مغزی باشند.
یافته‌های این متخصصان نشان می‌دهد در افرادی که شریان‌های گردن آن‌ها دچار تجمع رسوب شده بود، غلظت ریزپلاستیک‌ها بیشتر از افرادی بود که شریان‌های سالمی داشتند.
بر اساس آزمایش‌های فوق که در نشست انجمن قلب آمریکا در بالتیمور ارائه شد، این تفاوت به‌ویژه در افرادی که دچار سکته مغزی یا حمله ایسکمی گذرا، به بیان دیگر سکته مغزی خفیف، شده بودند آشکارتر بود.
همچنین مطالعه قبلی در سال 2024 نشان داد ذرات پلاستیکی در بدن برخی افراد که برای برداشتن رسوب شریان کاروتید تحت عمل جراحی قرار گرفته بودند، بدون بروز هر گونه علامتی تجمع کرده بود.
اکنون متخصصان گمان می‌کنند ذرات پلاستیکی موجود در تجمع رسوب شریان کاروتید ممکن است علائمی مانند سکته مغزی، سکته مغزی خفیف یا نابینایی موقت ایجاد کنند.
به گزارش ایندیپندنت، این مطالعه وضعیت شرکت‌کنندگان مطالعه قبلی را پیگیری کرد و میزان میکرو و نانوپلاستیک‌ها در شریان‌های کاروتید سه گروه را مقایسه کردند: افراد با شریان‌های سالم؛ کسانی که رسوب داشتند ولی علائمی نداشتند؛ و افرادی که به‌دلیل تجمع رسوب دچار علائم شده بودند.
متخصصان گفتند: افرادی که در رسوب شریان کاروتید آن‌ها میکرو و نانوپلاستیک وجود داشت به میزان قابل‌توجهی بیشتر در معرض مرگ یا حمله قلبی یا سکته مغزی غیرکشنده قرار داشتند.
آنها همچنین رسوب‌های با میزان پایین و بالای پلاستیک را میان این شرکت‌کنندگان مقایسه کردند تا آثار ذرات بسیار ریز پلاستیک بر نشانگرهای التهاب را ارزیابی کنند.
این بررسی‌ها نشان داد که غلظت ذرات پلاستیک در رسوب شریان‌های کاروتید افراد بدون علامت، 16 برابر بیشتر از میزان یافت‌شده در دیواره شریان‌ اهداکنندگان فوت‌شده و هم‌سن بود که دچار تجمع رسوب نبودند.
متخصصان همچنین دریافتند که غلظت پلاستیک در رسوب شریانیِ افرادی که دچار سکته مغزی، سکته مغزی خفیف یا از دست دادن موقت بینایی به‌دلیل انسداد جریان خون به شبکیه شده بودند، بیش از 50 برابر بالاتر از نمونه‌های بافتی اهداکنندگان فوت‌شده هم‌سن بود.
با این حال، هیچ ارتباطی بین سطح میکرو و نانوپلاستیک‌ها با نشانه‌های التهاب ناگهانی یافت نشد.
کلارک گفت: این یافته‌ها نشان می‌دهد آثار زیست‌شناختی میکرو و نانوپلاستیک‌ها بر رسوب‌های چربی، پیچیده‌تر و ظریف‌تر از آن است که صرفا موجب بروز التهاب ناگهانی شوند.
هرچند این یافته‌ها مشخص نمی‌کند که وجود پلاستیک در رسوب علت بروز علائم بوده است، متخصصان گمان می‌کنند که این ذرات بسیار ریز پلاستیک ممکن است نشانه‌ یک مشکل سلامت دیگر باشد که در پسِ این علائم شریان کاروتید قرار دارد.
«کارن ال. فیوری»، متخصص اعصاب عروقی از دانشگاه براون که در این پژوهش نقشی نداشته است، گفت: این مطالعه بسیار جالب و در عین حال نگران‌کننده است. تا به امروز، ما قرارگیری در معرض میکرو و نانوپلاستیک‌ها را یک عامل خطر اصلاح‌پذیر برای سکته مغزی در نظر نگرفته بودیم.
چندی پیش نیز گروهی از متخصصان چینی در آزمایشاتی دریافتند ریزپلاستیک‌هایی که در اندام‌های انسانی یافت شده‌اند با آثار منفی بر سلامتی از جمله ایجاد زخم‌ها، سرطان دهانه رحم و دیگر بیماری‌ها، ارتباط‌ هایی نگران‌کننده‌ دارند.
این نوع آلودگی پلاستیکی‌ (قطعات کوچک شکسته‌شده که بزرگ‌تر از پنج میلی‌متر نیستند) همه‌جا شناسایی شده‌اند از جمله در آبی که انسان‌ها می‌نوشند، در هوایی که تنفس می‌کنند، در قلب‌ و حتی در اندام‌های تولیدمثلی انسان و دانشمندان پیش‌بینی کرده‌اند که این گونه از آلودگی محیط‌ زیستی ممکن است تا سال 2040 میلادی دو برابر شود.
با وجود اینکه یافته‌های جدید درباره شیوع این مواد به درک بهتر کارشناسان از وضعیت فعلی کمک کرده اما دامنه کامل و پیامدهای منفی این آلودگی هنوز مشخص نشده است.
کارشناسان معتقدند تا زمانی که مردم از پلاستیک‌هایی با ماندگاری طولانی استفاده می‌کنند، ریزپلاستیک‌ها همه‌ جا یافت می‌شوند.
«پل آناستاس»، مدیر مرکز شیمی سبز و مهندسی سبز دانشگاه «ییل» می‌گوید: ما این پلاستیک‌ها را طوری طراحی کرده‌ایم که تا قرن‌ها اگر نگوییم هزاره‌ها، پایدار باشند و باید این نقص طراحی را در نظر گرفت. چون حالا این را هم می‌دانیم که چگونه پلیمرهایی طراحی کنیم که بدون ضرر رساندن به محیط زیست، تجزیه شوند؛ نه اینکه فقط مدام به ذرات کوچک و کوچک‌تر تبدیل بشوند.