بزرگنمايي:

عصر قم - امروز صحبت از توسعه شبکه حمل و نقل عمومی ، در واقع مصادف است با ضرورت حل مشکل ترافیک و آلودگی هوا در کلانشهر های دنیا. البته توسعه این شبکه لزوما با افزایش قابل انتظار و متناظر استقبال مردم از سیستم حمل و نقل عمومی همراه نمی شود و بحث فرهنگ سازی به همراه هزینه بر شدن استفاده از وسائل نقلیه شخصی نیز باید توامان مدنظر قرار گیرد تا بهره وری مدهای حمل و نقل عمومی به حداکثر ممکن برسد .

در کلانشهر تهران که جمعیتی در حدود 10 تا 13 میلیون نفر طی هر شبانه روز در آن سکونت و یا رفت و آمد دارند ، بحث بهره مندی از شبکه یکپارچه حمل و نقل عمومی به صورت یک « الزام » باید نگریسته شود و برای افق 20 سال آینده ، باید از امروز به فکر چاره بود و دست به کار شد .
یکی از مهمترین ارکان شبکه حمل و نقل عمومی در هر کلانشهر ، خطوط مترو آن به حساب می آید که ضمن ایمنی بالا و ارزان بودن ، از انرژی پاک بهره برده و وسیله نقلیه انبوه بر است .
در شرایط فعلی ، اولویت شرکت مترو تهران ، تکمیل خطوط هفتگانه موجود و سپس آغاز احداث خطوط جدید است ؛ ویژگی مهم خطوط جدید آن است که هم پیوستگی شبکه موجود و شبکه شکل گرفته در آینده را سبب خواهد شد و هم اقصی نقاط پایتخت که در حال حاضر جزو مناطق کم برخوردار از نظر ایستگاه های مترو محسوب می شوند را پوشش می دهند . اما به ارزش امروز پول رایج کشور ، تکمیل خطوط هفتگانه موجود و احداث 4 خط جدید به همراه تامین ناوگان حمل و نقلی مورد نیاز ، حداقل 360 هزار میلیارد تومان هزینه در بر خواهد داشت .
حال این پرسش پیش می آید که با توجه به افزایش معنادار هزینه های ساخت مترو و تامین ناوگان حمل و نقلی مورد نیاز ، آیا با تکیه بر روش های مرسوم قبلی می توان به اهداف ترسیم شده در برنامه های توسعه ای آن هم در زمان مقرر دست یافت ؟ قطعا این طور نیست و لاجرم باید از طرق دیگری پیگیر تامین منابع مالی مطمئن و قابل اتکا بود . یکی از مهمترین این روش ها که مورد تاکید شهردار محترم تهران نیز قرار دارد ، توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی یا همان روش TOD است . در واقع هزینه های توسعه شبکه خطوط مترو را باید از درون خود پروژه ها استخراج کرد تا بتوان برنامه زمان بندی مطمئنی برای دستیابی به اهداف ترسیم شده در این زمینه تنظیم کرد .
در کنار این راهکار اساسی ، باید از ظرفیت ها و توانمندی های شرکت های فعال در صنعت ساخت و سازهای عمرانی ، خصوصا بخش خصوصی هم بهره برد ؛ البته قاعدتا ترغیب این بخش از فعالان صنعتی ، مستلزم ارائه پیشنهاد های قابل قبول برای بازگشت به موقع و مطمئن سرمایه آنهاست ؛ یعنی ایجاد جذابیت های سرمایه گذاری برای شکل گیری یک رابطه همکاری برد - برد .
نکته قابل ذکر دیگر ، اهتمام بیش از پیش دولت برای تامین بخشی از نیازهای شبکه حمل و نقل عمومی پایتخت است ؛ در حوزه فعالیت های صنعت مترو ، به طور مثال می توان بحث تامین ناوگان حمل و نقلی را از نهادهای دولتی انتظار داشت . گرچه حرکت به سوی داخلی سازی قطار مترویی به صورت جدی دنبال شده و به مراحل پایانی خود نزدیک گردیده است اما برای رفع نیازهای انباشته شده موجود و بر اساس قراردادهای منعقد شده قبلی ، دولت باید حضور جدی‌تری در این حوزه داشته باشد تا بتوان به موازات توسعه شبکه خطوط مترو ، سرفاصله حرکتی قطارها را با تامین ناوگان مورد نیاز ، به شکل استاندارد تنظیم کرد .
آنچه به طور مختصر عنوان شد ، مهمترین سرفصل های توسعه شبکه مترو برای سال های پیش رو بوده و به نظر می رسد صرفا حرکت بر این مدار است که می تواند اهداف مورد نظر را محقق سازد تا کلانشهر تهران برای بهره مندی از سیستم حمل و نقل عمومی کارآمد و کارا در افق پیش رو ، دغدغه خاطر کمتری داشته باشد . اینها همه به شرط اجماع عمومی نهادهای مرتبط بوده و به این مهم باید به چشم یک مسأله ملی نگاه کرد .
انتهای پیام