چاپ

عصرقم- حجت‌الاسلام شکیبایی در رابطه با شبهه اعتبار خطبه شقشقیه عنوان کرد: شیعیان در کتاب های رجال و حدیث شناسی خود، مکرر «عکرمه» یکی از راویان خطبه شقشقیه را دروغگو و نردباز خوانده‏‌اند، اما باید توجه داشت که خطبه شقشقیه فقط از طریق عکرمه نقل نشده و این خطبه از چند طریق دیگر هم نقل شده است.

وی ادامه داد: محمد بن سلامه الشامی از زراره از امام باقر(ع) از پدرش از جدش علی بن ابیطالب (ع)، محمد بن سلامه از زراره از امام باقر (ع) از ابن عباس، عطاءبن ابی رباح از ابن عباس مشابه این مضمون در خطبه "الوسیله" از امام علی (ع) آورده است.

وی افزود: همچنین این خطبه را با این سند علمای بزرگ اهل سنت روایت کرده‌اند و خود این نشانه درست بودن آن است؛ زیرا عکرمه طرفدار خلفا و مخالف اهل بیت بوده و چنین کسی سخنی علیه خلفا نمی‌سازد و این خطبه چون علیه خلفا است، قطعا ساخته او نمی‌تواند باشد.

وی بیان کرد: خطبه شقشقیه با اینکه به شدت خلفا را رد کرده، توسط اهل سنت نقل شده و هیچ کدام از سخن شناسان آنان در صحت آن تردید نکرده‌اند. قاضی عبد الجبار معتزلی که از متعصبان اهل سنت و طرفدار شدید خلفا است، وقتی این خطبه را نقل می‌کند، بدون این که در صحت آن تشکیک کند، به توجیه آن می‌پردازد با این که اگر راه داشت با تشکیک در سند آن، زحمت توجیه را از سر خود بر می‌داشت.

این مدرس نهج البلاغه اظهار کرد: ابن ابی‌الحدید از ابن خشاب از علمای بزرگ اهل سنت نقل می‌کند که در جواب ساختگی بودن خطبه شقشقیه گفت: رضی و غیر رضی را با این سبک و این نحوه سخن گفتن چه کار؟ ما نوشته‌های رضی را دیده‌ایم، من این خطبه را در کتاب هایی که قبل از تولد رضی نوشته شده‌اند، دیده‌ام و این خطبه کلام خالص علی است و هیچ ناخالصی در آن نیست.

وی اضافه کرد: ابن ابی الحدید پس از نقل کلام ابن خشاب می‌گوید: من بیشتر این خطبه را در نوشته‌های استادم ابوالقاسم بلخی بغدادی از بزرگان معتزله دیده‌ام که قبل از تولد رضی زندگی می‌کرد و همچنین در کتاب ابن قبه راز نیز موجود است.

شکیبایی تاکید کرد: اگر در حدیثی راوی غیر موثقی ملاحظه شود به دانش فقه الحدیث و رجال مراجعه می‌کنیم و در ابتدای بررسی ها به احادیث مشابه آن در سایر منابع رجوع می‌کنیم، اگر آنجا راویان موثق حدیث مذکور را نقل کرده باشند آن حدیث مورد پذیرش خواهد بود و در راستای احادیث ضعیف قرار نخواهد گرفت که به صورت عملی در مثال فوق این دستورالعمل پیاده شد و ملاحظه فرمودید که این خطبه از اعتبار ماهیتی ساقط نخواهد شد.