چاپ

عصرقم- محمد رجائی‌نژاد یکی از مولفان کتاب «فیضیه در گذر تاریخ» در نشست رونمایی از کتاب «فیضیه در گذر تاریخ» که 13 اسفند برگزار شد، عنوان کرد: ایده اولیه این کتاب از سال 1394 بین بنده و جناب محمدحسن عباسی مطرح شد که از همان موقع کار نوشتن آن را آغاز کردیم و امسال به مناسبت صدسالگی حوزه علمیه منتشر شده است.

وی ادامه داد: مدرسه فیضیه به دلیل قدمتی که دارد یکی از دلایل ما برای انتخاب موضوع این کتاب بود. علاوه بر این مدرسه در طول زمان همواره مورد توجه حکومت شاهان بوده است. نگاه ما در کتاب فیضیه در گذر تاریخ بیش‌تر معطوف به محوریت سیاسی این مدرسه است.

وی تصریح کرد: مدرسه فیضیه در دوره سلطنت سلجوقیان، صفویان، زندیه، قاجار و... همواره شاهد اتفاقات خاصی بوده است، به همین دلیل است که محوریت سیاسی این مدرسه بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

مولف کتاب «فیضیه در گذرتاریخ» گفت: یکی دیگر از دلایلی که فیضیه را در راستای کار پژوهشی خود قرار دادیم این بود که خاستگاه انقلاب اسلامی از قم بوده و فیضیه نقش اساسی و موثری در انقلاب داشته است. در این کتاب سعی شده اقدامات این مدرسه در دوران پیش از انقلاب را نیز مورد بررسی قرار دهیم.

وی تاکید کرد: عالمان بزرگی مانند امام خمینی (ره) یا آیت‌الله گلپایگانی توجه بسیاری به مدرسه فیضیه داشتند، البته نباید فراموش کرد که یکی از مراکز مهم و تاثیرگذار بعد از انقلاب اسلامی که باعث رشد و شکوفایی شد همین مدرسه فیضیه بوده است. به نوعی می‌توان فیضیه را مرکز تحولات انقلاب اسلامی برشمرد.

کاربرد اولیه فیضیه، مدرسه نبوده است

در ادامه محمدحسن عباسی دیگر مولف کتاب «فیضیه در گذر تاریخ»، عنوان کرد: این کتاب دو محور اصلی دارد، یکی بحث ساخت و ساز این بناست و دیگری بحث تحولات سیاسی آن است که به آن در هشت فصل توجه کرده‌ایم.

وی افزود: مدرسه فیضیه در دوران سلجوقیان بنا شد البته نه برای مدرسه بلکه یک ساختمانی بوده که در منابع از آن به عنوان یک استراحتگاه در جوار حرم حضرت معصومه (س) اشاره شده است. این ساختمان در یک طبقه و دوازده غرفه ساخته شده بوده و در طول تاریخ اسامی مختلفی هم برای این بنا انتخاب شده بود.

عباسی تصریح کرد: در قرن سیزدهم برخی معتقد هستند چون آقای فیض کاشانی آن را بازسازی کرده است نام این مکان به فیضیه تغییر یافته و برخی در مقابل معتقد هستند، بسیاری از علما در قم سکونت داشتند و به پیشنهاد آن‌ها نام فیضیه برای آن انتخاب شده است.

وی اظهار کرد: این بنا در طول تاریخ بارها ویران شده که اولین بار به زمان حمله مغول‌ها به قم مربوط می‌شود. در منابعی که مختص به دوران صفویه است هیچ اثری از فیضیه یافت نمی‌شود، اما در منابع مربوط به شاه طهماسب اشاره شده که بنا به دستور شاه بنا و مرمت شده است.

وی بیان کرد: طغیان رودخانه، حمله محمدخان قاجار و... بخشی از اتفاقاتی هستند که باعث شدند فیضیه در طول تاریخ چندین بار به ویرانه تبدیل شود. البته در دوران فتحعلی شاه قاجار این بنا بار دیگر ساخته می‌شود.

عباسی اظهار کرد: فیضیه در دوران آیت‌الله بروجردی گسترش یافت و کتابخانه و سالن در این مجموعه احداث شد و کتاب‌های فراوانی هم به این کتاب‌خانه تزریق شد؛ در دوره مرحوم حائری پنج هزار جلد کتاب در کتابخانه مدرسه وجود داشته که دو هزار جلد آن مربوط به آثار خطی و نفیس بوده که پژوهش‌گران به آن‌ها برای تحقیقات خود مراجعه می‌کردند.

مولف کتاب «فیضیه در گذر تاریخ» افزود: در منابع ذکر شده است که در آن دوران دویست طلبه در این مدرسه مشغول تحصیل بوده‌اند و امام (ره) نیز از سال‌های 1300 تا 1306 در مدرسه فیضیه حضور داشته است.

وی با بیان اینکه امام خمینی (ره) بسیاری از سخنان خود که بر علیه حکومت پهلوی بوده است را در این مدرسه انجام می‌داده است، گفت: مدرسه فیضیه در طول تاریخ به‌ویژه قبل از انقلاب اسلامی شاهد اتفاقات بسیاری بوده که تاثیر به‌سزایی در انقلاب داشته‌اند. فیضیه در آن زمان تبدیل به کانونی می‌شود که افراد حکومت به آن توجه بیشتری می‌کردند و مردم نیز فیضیه را بسیار قبول داشتند.

وی با بیان اینکه نام انقلاب همواره با مدرسه فیضیه گره خورده است، یاد آور شد: بخش عمده سخنرانی‌های حضرت امام (ره) که حساسیت بیشتری داشته است در مدرسه فیضیه انجام شده که از جمله آن سخنرانی‌ فروردین 1342 است.