چاپ

عصرقم- دکتر معصومه سادات طباطبائی استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه حضرت زهرا (س) عموما از باب شخصیت فردی معرفی شدند، یادآور شد: تعاملات حضرت زهرا(س) نسبت به پدرشان که اینقدر زندگی شان بر مدار محبت بود که پیامبر(ص) از ایشان با عنوان "ام ابیها" یاد کردند یا در تعامل با همسرشان به نحوی بودند که وقتی پیامبر از امیر المؤمنین سوال کردند که همسرت را چگونه یافتی فرمودند: نعم العون علی طاعة اللَّه یعنی او بهترین یاور است بر اطاعت خدا و این سخن را حضرت علی علیه السلام می فرماید که خود در نهایت عبودیت و خشوع نسبت به پروردگار هستند.

وی با اشاره به این که یکی از ویژگی‌های رفتاری و فردی حضرت فاطمه زهرا (س) در زندگی با امام علی(ع)، استفاده از القاب و تعابیر زیبا در هنگام خطاب مولا علی (ع) در محیط خانه است، افزود: در خطابشان نسبت به همسرشان می‌فرمایند روّحی لِروُحِکَ الفِداء وَ نَفسی لِنَفسِکَ الوِقاء یا اباالحسن که این خطاب بسیار زیبایی است لذا از حیث رابطه همسرداری در بهترین تعامل با همسرشان بودند.

طباطبائی با بیان اینکه در بُعد دیگر زندگی خانوادگی حضرت زهرا (س) نسبت به تغذیه و تربیت معنوی فرزندانشان اهتمام ویژه‌ای داشتند و از تمام ابزاری که در دسترس داشتند برای ارتقا تربیت فرزندانشان استفاده می‌کردند، تصریح کرد: برای تربیت معنوی فرزندانشان از تمام ابزاری که در دسترس داشتند استفاده می‌کردند به عنوان مثال از بازی به عنوان ابزاری برای تربیت فرزند استفاده کردند همچنین زمانی که گهواره امام حسن(ع) را تکان می‌دادند به ایشان می فرمودند اَشبِه اَباکَ یا حسن یعنی مثل پدرت باش، لذا الگوسازی یک مادر برای فرزند کمک می‌کند که فرزند آینده درخشانی داشته باشد و این الگو قرار دادن حضرت علی(ع) نکته بسیار مهمی است.

استاد حوزه با تأکید بر اینکه حضور حضرت زهرا(س) در تعاملات خانوادگی و فردی مانع این نشد که نسبت به مسائل اجتماعی، سیاسی پیرامون خودشان بی تفاوت باشند، متذکر شد: وقتی با دقت به سیره ایشان نگاه کنیم متوجه می‌شویم که حضرت نسبت به مسائل پیرامون خود بی تفاوت نبودند مصداق این امر را زمانی که در حق همسایه دعا می‌کنند می‌بینیم و وقتی امام حسن(ع) این عملکرد را مورد پرسش قرار می‌دهند که چرا برای همسایگان و دیگران دعا می‌کنی و برای خود دعا نمی‌کنی؟ حضرت می‌فرمایند: الجارُ ثُمَّ الدّارُ. اوّل همسایه، سپس خانه خود لذا حضرت زهرا منفعل نبودند و یک کنشگر اجتماعی بودند.

طباطبائی شأن نزول سوره انسان را که وقتی حضرت زهرا (س) سه روز متوالی برای نذر سلامتی فرزندانشان روزه دار بودند افطار خودشان را به فقیر و مسکین و اسیر انفاق کردند و یا حضور موثر و محوری حضرت در مباهله را از دیگر مصادیق کنشگری اجتماعی ایشان دانست.

استاد دانشگاه ادامه داد: علاوه بر حضور اجتماعی جایگاه علمی حضرت هم مهم است به نحوی که زنان مهاجر و انصار به عنوان یک مرجع علمی به حضرت مراجعه می‌کردند و پاسخ سوالات خود را می‌گرفتند.

طباطبائی متذکر شد: علی رغم جایگاه والای فاطمه زهرا (س) که دختر نبوت، همسر ولایت و مادر امامت بودند ایشان اهتمام داشتند که کارهای روزمره خانه و خانه داری را شخصا انجام دهند مصداق این امر زمانی است که پیامبر اسلام (ص) خستگی حضرت زهرا از انجام کارهای روزمره دیدند و ذکرهایی که به تسبیحات حضرت زهرا مشهور است را به ایشان آموزش دادند لذا نشان می‌دهد که فاطمه زهرا (س) علاقه داشتند مسائل مربوط به خانه را در اولویت کارهای خود قرار دهند در حالی که می‌توانستند امورات خانه را به خادم بسپارند.

استاد حوزه با بیان اینکه حضرت زهرا (س) در همه ابعاد در نهایت کمال بودند، عنوان کرد: خطبه خواندن حضرت زهرا (س) در مسجد و وصیت سیاسی- اجتماعی ایشان آنجا که به حضرت علی(ع) سفارش می‌کنند شبانه مرا غسل بده و دفن کن و یا این مسئله که برای گرفتن بیعت به در خانه انصار رفتند نه از این باب که چون حضرت علی(ع) همسر ایشان بوده بلکه به دلیل احقاق حق و دفاع از ولایت و پیروی و دفاع از امام زمان خودشان بوده است لذا همه این‌ها مؤید کنشگری اجتماعی و سیاسی حضرت زهرا (س) است و نشان دهنده این است که شخصیتی منفعل نبودند.

وی با بیان اینکه برای الگوگیری از شخصیت حضرت زهرا(س) باید تمام مقتضیات زمان ایشان را در نظر بگیریم و در قالب زمان فعلی خودمان از آن بهره ببریم، گفت: زمانی که برای زنان و به ویژه دختران جوان حضرت زهرا (س) را به عنوان الگو مطرح می‌کنیم تصور می‌کنند توقع ما این است که به عنوان زنی که چند قرن پیش در عربستان زندگی کرده است باید الگو برداری کنند در حالی که اینطور نیست بلکه باید قالب و مبنای اصلی را الگو برداری کنند و با توجه به شرایط زندگی فعلی خود از آن استفاده کنند.

طباطبائی یادآور شد: یکی از آسیب‌هایی که وجود دارد این است که یکسری از زنان از فضای اجتماع غافل هستند و برخی اینقدر در فضای خارج از خانه و در شغل خود حل شدند که اعضای خانواده و فرزندانشان دچار بحران شدند.

استاد دانشگاه مهم‌ترین مسئله برای الگو برداری از سیره حضرت زهرا (س) را ایجاد توازن بین نقش‌های مختلفی که یک زن به عهده دارد یعنی توازن بین نقش فردی و خانوادگی و حضور اجتماعی و سیاسی دانست و تأکید کرد: گاهی اوقات زنان امروز ما تعادل را رعایت نمی‌کنند یا آنقدر منفعل و در فضای خانه هستند و یا آنقدر در شخصیت حقوقی و حضور اجتماعی شان حل شدند که از فضای خانه و خانواده غافل شدند لذا یک زن وقتی می‌تواند یک پیرو و راهرو خوب نسبت به فاطمه زهرا سلام الله علیها باشد و ادعا کند که حضرت زهرا الگوی تمام عیار زندگی اش است که بتواند تعادل خوبی بین تمام نقش‌هایی که در مسیر زندگی با آن مواجه می‌شود برقرار کند.