چاپ

عصر قم - در سال‌های اخیر کاهش بارندگی در برخی مناطق کشور مانند استان قم و تبعات آن از جمله تحت تأثیر قرار گرفتن محصولات کشاورزی، این موضوع را به مسئله‌ای قابل تأمل تبدیل کرده است. از این رو تعدادی از کشاورزان قمی با در نظر گرفتن نیاز کمتر پسته به آبیاری نسبت به سایر محصولات، به کشت این محصول روی آوردند.
اواخر فصل تابستان همواره مصادف با آغاز فصل برداشت پسته در بسیاری از استان‌های کشور بوده که با نزدیک شدن به ماه مهر این فعالیت به اوج خود می‌رسد؛ با توجه به فرارسیدن این فصل برای بررسی تأثیرات کم آبی بر محصول پسته امسال به سراغ یکی از مسئولین جهاد کشاورزی استان قم رفتیم.
محمدعلی سلامی در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: کم آبی و خشکسالی امسال تأثیر مستقیمی بر باغ‌های پسته (و دیگر محصولات مناطق دشت استان) نداشته زیرا آبیاری این باغ‌ها از طریق چاه‌های آب کشاورزی (زیرزمینی) است که علی‌رغم بارش کم باران هنوز با مشکلی مواجه نشده‌اند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان قم افزود: کم آبی اگرچه تأثیر مستقیم بر این محصول نداشته اما به طور غیرمستقیم عدم بارش‌ها و بادهای گرم تابستانه سبب ایجاد گرد وخاک زیاد و به تبع پدید آمدن یک سری آفات مانند کنه بر روی درختان پسته شده است.
سلامی نحوه آبیاری درختان پسته استان را بیشتر به صورت سنتی (غرقابی) بیان کرد و گفت: کاری که در جهت کاهش مصرف آب در این روش از آبیاری انجام شده لوله‌گذاری از منبع آب تا سر باغ برای هدایت مسیر است؛ البته مزیت آبیاری درختان پسته این است که 35 الی 40 روز یک بار انجام می‌شود.
وی با اشاره در رابطه با دلیل بی‌رغبتی پسته‌کاران به استفاده از آبیاری قطره‌ای عنوان کرد: حداقل ده درصد باغ‌های پسته از آبیاری قطره‌ای استفاده می‌کنند و باقی غرقابی هستند زیرا درختان پسته یریشه عمیقی دارند و آبیاری باید سنگین باشد تا آب به ریشه برسد.
سلامی اضافه کرد: مشکل دیگر آبیاری قطره‌ای باغ‌های پسته شور بودن آب است؛ در این روش چون آب کمتر مصرف می‌شود و هوای گرم نیز سبب افزایش تبخیر می‌شود مشکل شوره زدن خاک ایجاد می‌شود بنابراین حداقل یک تا دو بار در زمستان باید آبیاری سنگین و خاکشوری انجام شود.
وی در خصوص ارتباط نوع پسته با میزان آب مصرفی آن اظهار کرد: بعضی پسته‌ها زودرس و برخی دیررس هستند و پسته‌های دیررس مانند اکبری بستگی به طول دوره‌ای که پسته روی درخت است میزان آب بیشتری نیاز است اما در مجموع نمی‌توان گفت تفاوت فاحشی در میزان آب مصرفی پسته‌ها وجود دارد.
سلامی با بیان اینکه قطعی برق نیز بر آبیاری باغ‌های پسته بی‌تأثیر نبوده اظهار کرد: تا چند وقت گذشته هرروز 4 الی 5 ساعت قطعی برق داشتیم که در مجموع می‌توان گفت میزان آب برداشتی از چاه به اندازه یک روز در هفته کاهش داشته است.
وی با اشاره به اینکه استان قم در تولید پسته در دسته استان‌های جوان محسوب می‌شود گفت: در حال حاضر نیمی از این درختان پسته استان قم بارده و نیم دیگر هنوز نهال است و به دلیل وجود همین نهال‌ها هر سال 500 تا 800 هکتار به درختان بارده اضافه شده و در نتیجه تولید، نسبت به سال گذشته افزایش پیدا می‌کند.
سلامی در رابطه با ظرفیت استان قم برای افزایش کاشت پسته خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه برداشت آب از چاه طبق قانون سالی 3 هزار ساعت است و برداشت بیش از این مشکل ایجاد می‌کند و کشت پسته بیش از این نیاز به آب بیشتری دارد سیاست‌های حمایتی از کاشت پسته از سال گذشته برداشته شده است.
وی ادامه داد: ضمن اینکه باغ پسته نیاز به آب پایدار دارد و استان دیگر توصیه‌ای در این خصوص ندارد مگر برای چاه‌هایی که هیچ پسته‌ای نداشته و فقط مصرف زراعتی دارند، حداکثر هزار هکتار تا هفت سال آینده ممکن است اضافه شود.
سلامی با بیان اینکه بیشتر گونه‌های پسته قم اکبری، احمد آقایی و کله قوچی هستند گفت: انواع دیگر مانند فندقی، عباسعلی، شاه پسند و حسینی -نام یکی از باغداران- نیز وجود دارد که زودرس بوده و هم اکنون در حال برداشت می‌باشند. برداشت پسته در همه استان‌ها یک ماه تا چهل روز طول می‌کشد، در قم نیز همینطور است و تا اوایل مهرماه ادامه دارد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان قم استان قم برداشت پسته امسال را نسبتا خوب اعلام کرد و گفت: امسال سال خاموشی برای این محصول محسوب نمی‌شود.
وی همچنین به اقداماتی که زمان برداشت پسته باید انجام شود اشاره و عنوان کرد: مهم‌ترین چیزی که در زمان برداشت پسته باید به آن توجه کرد پدید آمدن سم آفلاتوکسین روی پپسته توسط فعالیت قارچ اسپرژیلوس روی مغز پسته است که این سم سرطان‌زا است و باید از ایجاد آُن جلوگیری کرد.
سلامی در مورد علل ایجاد سم آفلاتوکسین توضیح داد: عامل ایجاد قارچ به وجودآورنده این سم، رطوبت است؛ یکی از علل ایجاد رطوبت دیر برداشت کردن پسته و رسیدگی بیش از حد آن است که علاوه بر ایجاد قارچ روی مغز پسته باعث ریزش پسته نیز می‌شود.
وی عامل دیگر افزایش رطوبت باغ را آبیاری زمان برداشت دانست و گفت: نکته دیگر فراوری سریع پسته پس از برداشت است زیرا پسته بعد از برداشت تلنبار شده و اگر دو یا سه روز همینطور بماند باعث فعالیت قارچ و درنهایت تولید سم سرطان‌زا می‌شود.
سلامی همچنین در رابطه با نحوه مصرف خانگی پسته تازه توضیح داد: بسیاری از خانواده‌ها در خرید پسته تازه متوجه ایجاد قارچ‌ نمی‌شود زیرا این قارچ مزه پسته را تغییر نمی‌دهد؛ خرید پسته تازه برای مصرف خانگی بهتر است درست زمان مصرف باشد زیرا نگهداری آن در کیسه پلاستیک و مکان گرم سبب فعالیت قارچ‌ها و تولید سم آفلاتوکسین می‌شود.
وی افزود: در هنگام خرید پسته تازه دقت شود که پوست آن سیاه نشده باشد و اگر برای مصرف خانگی به مقدار زیاد خریداری شد باید پوست نرم آن را جدا کرده و در معرض نور خورشید قرار دهند تا خشک شود وگرنه مشکلات بهداشتی جدی ایجاد می‌کند؛ برخی هم فریز کردن را انتخاب می‌کنند که کار درستی نیست زیرا هم طعم و هم کیفیت پسته را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
شایان ذکر است استان قم دارای 13 هکتار باغ پسته است که این باغ‌ها در مناطق دشت این استان از جمله جعفریه، قنوات و اطراف جاده تهران به دلیل وجود چاه‌های آب زیرزمینی در این مناطق، قرار گرفته‌اند.
انتهای پیام