بزرگنمايي:

عصر قم - زومیت / پژوهشگران درمان‌های غیردارویی آرتروز زانو را براساس میزان اثربخشی آن‌ها در کاهش درد و خشکی مفصل و بهبود عملکرد فیزیکی رتبه‌بندی کرده‌اند.
فرسایش تدریجی و درنهایت از بین رفتن غضروف مفصل که مشخصه اصلی استئوآرتریت یا آرتروز زانو است، به درد، خشکی و کاهش تحرک منجر می‌شود و تاثیر چشمگیری بر فعالیت‌های روزمره و کیفیت کلی زندگی دارد.
راهکارهای مدیریت علائم آرتروز زانو بسیار متنوع هستند و از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) و فیزیوتراپی گرفته تا درمان‌های بازساختی مانند تزریق سلول‌های بنیادی را شامل می‌شوند.
بازار
بیماری آرتروز؛ علل، علائم، پیشگیری و درمان
آرتروز یکی از بیماری‌های مفصلی شایع در ایران است که با سبک زندگی ایرانی ارتباط دارد. درباره‌ی این بیماری چقدر آگاهی دارید؟
به‌گزارش نیوساینتیست، گروهی از پژوهشگران در چین در مطالعه‌ای جدید اثربخشی گزینه‌های درمانی مختلف برای مقابله با آرتروز زانو را مورد بررسی قرار دادند و بدین منظور، داده‌های حاصل از 139 کارآزمایی بالینی، شامل 9٬644 بیمار مبتلا به آرتروز زانو را تجزیه‌وتحلیل کردند. مداخلات مورد بررسی برای درمان آرتروز زانو عبارت بودند از:
لیزردرمانی کم‌توان (LLLT): در این روش که به لیزرتراپی سرد نیز معروف است، نور لیزر با فرکانس پایین به پوست نفوذ می‌کند و میتوکندری‌ها، یعنی بخش‌های تولیدکننده انرژی درون سلول‌ها را تحریک می‌کند. باور بر این است که این فرآیند به بهبود بافت، کاهش التهاب و تسکین درد کمک می‌کند.
لیزردرمانی پرتوان (HILT): این روش مشابه با لیزر درمانی کم‌توان است با این تفاوت که از طول‌موج‌های خاصی از نور فروسرخ نزدیک استفاده می‌شود تا میتوکندری‌ها تحریک شوند، التهاب کاهش یابد و ترمیم بافت‌ها تسریع شود.
تحریک الکتریکی عصب ازطریق پوست (TENS): در این روش، دستگاهی کوچک و باتری‌خور جریان الکتریکی با فرکانس پایین را ازطریق الکترودهایی که روی پوست قرار گرفته‌اند، منتقل می‌کند. هدف این روش کاهش حس درد و افزایش تولید مواد طبیعی تسکین‌دهنده درد توسط بدن است.
جریان تداخلی (IFC): نوعی الکتروتراپی مشابه تحریک الکتریکی عصب ازطریق پوست است، اما در این روش از جریان با فرکانس متوسط استفاده می‌شود تا به بافت‌های عمیق‌تر نفوذ کند.
دیاترمی با امواج کوتاه (SWD): در این روش از تابش الکترومغناطیسی برای ایجاد گرما در بافت‌های عمیق استفاده می‌شود که باعث القای پاسخ ضدالتهابی، کاهش خشکی مفصل، تحریک ترمیم بافت و کاهش اسپاسم عضلانی و درد می‌شود.
اولتراسوند: امواج صوتی با فرکانس بالا به ناحیه آسیب‌دیده منتقل می‌شوند و اثر گرمایی ملایمی ایجاد می‌کنند که علاوه بر آرام‌کردن عضلات و کاهش درد، به ترمیم بافت و کاهش التهاب نیز کمک می‌کند.
کفی کفش کناره شیب‌دار: کفی‌های کفش که لبه بیرونی آن‌ها ضخیم‌تر است، با بهبود تراز زانو و توزیع بهتر فشار داخل مفصل، ممکن است به کاهش درد کمک کنند.
زانوبند: زانوبند با اعمال فشار و حمایت از مفصل زانو که ممکن است ضعیف شده باشد، می‌تواند به کاهش درد و تورم کمک کند.
تمرینات ورزشی: انجام حرکات و ورزش‌های خاص می‌تواند به تقویت عضلات اطراف زانو، افزایش انعطاف‌پذیری و بهبود عملکرد مفصل کمک کند و درنتیجه درد و خشکی را کاهش دهد.
آب درمانی: هیدروتراپی یا آب‌درمانی به کاهش درد، افزایش تحرک و تسریع بهبود بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند.
استفاده از نوار درمانی (Kinesio taping): استفاده از نوار مخصوص روی زانو باعث می‌شود پوست کمی بلند شود و فاصله بیشتری بین پوست و عضلات ایجاد گردد. این موضوع ممکن است به کاهش درد و تورم، افزایش پایداری مفصل و بهبود حرکت کمک کند.
درمان با امواج شوک خارج از بدن: در این روش، امواج صوتی با انرژی بالا به زانو ارسال می‌شوند تا موجب تحریک فرآیندهای طبیعی بهبودی بدن ازجمله تشکیل عروق خونی جدید و سلول‌های استخوانی شوند. این روش با تحریک بیش از حد اعصاب درد، می‌تواند به تسکین درد نیز کمک کند.
زانوبند به دلیل تاثیر مثبت بر کاهش درد، خشکی و بهبود عملکرد، در صدر فهرست درمان‌های غیردارویی آرتروز زانو قرار گرفت.
پژوهشگران با استفاده از روش «فراتحلیل شبکه‌ای» که امکان مقایسه درمان‌ها را در میان مطالعات مختلف (حتی زمانی که همه درمان‌ها مستقیما در یک مطالعه با هم مقایسه نشده‌اند) فراهم می‌کند، نتایج حاصل از درمان‌های مختلف را با هم مقایسه کردند.
اولین معیار برای مقایسه کارآیی روش‌های درمانی مختلف، نمرات حاصل از پرسش‌نامه WOMAC بود که پرسشنامه‌ای بین‌المللی و استانداردشده جهت ارزیابی پیامدهای درمانی بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو است. در این پرسش‌نامه که توسط خود بیمار تکمیل می‌شد، میزان درد، خشکی و عملکرد فیزیکی مورد ارزیابی قرار می‌گرفت. دومین معیار، نمره درد شرکت‌کنندگان براساس مقیاس بصری آنالوگ (VAS) هنگام استراحت و حرکت بود. هریک از 12 درمان بر اساس میزان بهبود این نمرات رتبه‌بندی شدند.
سه درمان در مقایسه با بقیه رتبه بالاتری کسب کردند: زانوبند، آب‌درمانی و تمرینات ورزشی. زانوبند بیشترین تاثیر را در کاهش درد و خشکی و بهبود عملکرد داشت.
آب‌درمانی به ویژه در کاهش درد هنگام استراحت بسیار موثر بود. مزایای آب‌درمانی ناشی از خاصیت شناوری آب گرم، کاهش فشار وارده بر مفصل و بهبود وضعیت روحی بیماران است. این روش به‌عنوان گزینه‌ای ایده‌آل برای بیمارانی که انجام تمرینات سنتی روی زمین برایشان دشوار است، پیشنهاد شده است.
تمرینات ورزشی شامل فعالیت‌هایی مانند تقویت عضلات، تمرینات هوازی، یوگا و دوچرخه‌سواری نیز در کاهش درد و بهبود عملکرد موثر شناخته شدند. تمرینات ورزشی به‌ویژه زمانی که منظم و طراحی‌شده برای هر فرد بودند، در تسکین آرتروز زانو تاثیر زیادی داشتند.
درمقابل، اولتراسوند و دیاترمی با امواج کوتاه از کم‌ترین اثربخشی برخوردار بودند. همچنین، کفی‌های کفش لبه شیب‌دار نسبت به کفی‌های معمولی مزیت ناچیزی داشتند.
نتایج مطالعه جدید، سلسله‌مراتبی واضح از درمان‌های غیردارویی و غیرتهاجمی موثر را براساس داده‌های جامع و دقیق نشان می‌دهد. بر همین اساس، درمانگران می‌توانند برنامه‌های درمانی را برای بیماران مبتلا به آرتروز زانو شخصی‌سازی و به همراه بیمار، بهترین گزینه موثر را انتخاب کنند.
مطالعه در مجله‌ی PLOS One منتشر شده است.