عصر قم - به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، فروردین 1301 یعنی آغازین روزهای قرن چهاردهم هجری شمسی حوزه علمیه قم با تلاش مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری تأسیس شد و با توجه به سابقه دیرینه قم در نهاد علمی دین، از این اقدام به بازتأسیس تعبیر می کنند. حوزه‌ای که بیش از 100 از زمان آغاز به کار آن می گذرد حقیقتا تفاوت هایی داشته که تعبیر تأسیس برای دور از انصاف نیست زیرا عرصه‌های ارزشمندی را طی کرده و تمایزهایی برای خود ایجاد کرده است.
پس از 4 سال انتظار همایشی به پاس گرامیداشت یک قرن حیات و تلاش حوزه علمیه قم در چهارشنبه 17 اردیبهشت در مدرسه علمیه امام کاظم قم برگزار شد و از مدت ها قبل برنامه های این همایش اعلام شده بود. فراخوان مقالات و سفارش تحقیقات به اساتید مطرح و برگزاری نشست های مطالعاتی و همکاری های علمی، رسانه‌ای و اجرایی با مراکز مختلف تلاش حوزه علمیه برای برگزاری فاخر این همایش بود.

نکته برجسته همایش چهارشنبه، پیام و سخنرانی 5 مرجع تقلید بود و در رأس آن پیامی بلندبالا و راهبردی از حضرت آیت الله خامنه ای در توصیف گذشته و نقشه راهی برای آینده توسط آیت الله اعرافی قرائت شد. حاضرین جلسه که با دعوت نامه وارد سالن شده بودند و همه صندلی ها را نیز پر کرده بودند، با دقت کامل به صدای آیت الله اعرافی گوش می کردند.
انتظارات از این همایش بالا بود و توقع می رفت محتوا و قالب آن با همایش های متداولی که در طول سال در قم برگزار می‌شود متفاوت باشد؛ ازاین‌رو استقبال واقعا بالا بود و بسیاری از اعضای جامعه مدرسین، اساتید دروس خارج و سطوح عالی و نمایندگان ولی فقیه حضور داشتند. افراد حاضر در جایگاه مستمعین این همایش سخنران ویژه دیگر همایش ها هستند. پس از پایان مراسم افتتاحیه خبرنگاران زیادی رهسپار جایگاه اول این مراسم شده و در هنگام خروج با اساتید و علما روبرو شدند تا موضع آن ها را در خصوص منشور رهبر معظم انقلاب جویا شوند و منتشر کنند. بیانیه «حوزه پیشرو و سرآمد» موجی زیادی در فضای مجازی ایجاد کرد و در انواع قالب ها بازنشر شد؛ متأسفانه در فضای مجازی انقلابی بازنشر بر تولید و تحلیل در هر موضوعی برتری دارد با اینکه در لحظات اول توقع تولید نیست اما توان زیادی برای انتشار متن این پیام گذاشته شد به گونه ای که پیش از پایان قرائت پیام توسط مدیر حوزه های علمیه در همه گروه ها منتشر شده بود.
آیت الله اعرافی که توقع می رفت وقتی برای سخنرانی در این همایش داشته باشد، اما پیام و سخنرانی مراجع وقت این مراسم را پر کرده بود و تنها وقت آن شد که از حضور بزرگان در این همایش تشکر کند و در عبارات متنوعی از همه دست‌اندرکاران تقدیر به عمل آورد. 
پیام رهبر معظم انقلاب در اصل متن قرار داشت و نمی شود در حواشی همایش از آن سخن گفت اما گوش سپردن حضار و حاکم شدن سکوت در این سالن جالب توجه بود. ورود مصداقی رهبری به برخی مسائل مانند مدارک و دروس مورد توجه قرار گرفت و همچنین نگاه تمدنی که در این منشور وجود داشت نیز جالب توجه بود. در حاشیه همایش خبرنگارانی از بزرگان حاضر در خصوص منشور رهبری سؤالات خود را می پرسیدند و توجه به پیام رهبری به سرعت در رسانه ها خود را نشان داد.
حضرت آیت الله جوادی آملی با کلام شیرین همیشگی خود به ابن رشد و حوزه اندلس اشاره کرد که اکنون نه اثری از اسلام در آن سرزمین دیده می شود و نه حوزه علمیه ای باقی است؛ این استاد برجسته فلسفه اسلامی توجه به اصول دین و عقلانیت را مسیری دانست که حوزه علمیه قم را از سرنوشت اندلس دور می کند.
مهمانان خارجی همایش هم در کنار هیئت رئیسه بر روی جایگاه نشستند؛ مهمانانی از عراق، لبنان و افغانستان. آیت الله حائری مهمان عراقی که به زبان فارسی هم تا حد زیادی مسلط بود در عظمت کار مرحوم حاج شیخ سخن گفت و نقش امام خمینی و رهبر معظم انقلاب در تعالی حوزه قم را برجسته و بی بدیل دانست.
پس از اتمام سخنرانی ها همایش در نوبت صبح و افتتاحیه به کار خود پایان داد؛ نشست های علمی کمیسیون ها در ساعت 2 کار خود را آغاز کردند و در برگه کوچکی محل برگزاری هر نشست مشخص شده بود اما باز به علت بزرگی مدرسه امام کاظم حضار با گیجی روبرو بوده و مدتی طول کشید تا علاقه‌مندان به محل دقیق برسند. نشست ها می توانست بهتر از این برگزار شود اما استقبال از هر موضوع بالا بود. موضوع تبلیغ، فقه، رسانه و هوش مصنوعی بیش از سایر کمیسیون ها مورد استقبال قرار گفت و بزرگان حوزه در این موضوعات به سخن و صحبت پرداختند. مقالات ارائه شده در این مباحث نیز از غنای قابل قبولی برخوردار بود. آیت الله اعرافی نیز به عنوان مستمع در چند کمیسیون حاضر شد و مدت زیادی را در کمیسیون تبلیغ که در سالن اصلی همایش بود و مدتی نیز در کمیسیون فقه در کنار آیات شب‌زنده‌دار، مدرسی یزدی و عندلیبی قرار گرفت.

اختتامیه این همایش در عصر همان روز با سخنرانی دبیر شورای عالی حوزه و حضرت آیت الله سبحانی برگزار شد که البته استقبال کمتری نسبت به صبح داشت اما باز سالن پر بود. پوشش زنده مراسم از شبکه قرآن و شبکه قم کار ارزنده ای بود که پیگیری مدیریت حوزه و همکاری رسانه ملی صورت گرفت.

در مجموع همایش یکصدسالگی حوزه اهتمام همه دستگاه های حوزوی برای برگزاری باشکوه سالگشت صدسالگی بازتأسیس حوزه علمیه را نشان داد و همچنین تلاش برای احیاء آثار مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری جای تقدیر دارد.
دبیر علمی این همایش از استمرار فعالیت دبیرخانه و غنی سازی آثار خبر داده و این خبر خوبی است چراکه با شرکت در کمیسیون ها مشخص بود با اندکی تغییرات و نوآوری می توان به خوبی محتوای لازم برای دسترسی به ارائه تصویر حوزه صدساله اخیر تأمین کرد همانطور که در اکثر کمیسیون ها مقالات برتر به خوبی به تاریخ حوزه پرداختند.