عصر قم - مهر /یک فوق تخصص جراحی زانو گفت: استفاده از نور کافی خورشید، ورزش منظم، تغذیه مناسب و در صورت نیاز، مصرف مکمل‌های کلسیم و ویتامین D از جمله راهکارهای اصلی برای پیشگیری از پوکی استخوان است.
حمیدرضا یزدی فوق تخصص جراحی زانو در رابطه با پوکی استخوان در بانوان، علائم و درمان این نوع بیماری گفت: پوکی استخوان یا اُستئوپروز ( Osteoporosis) یک بیماری شایع به خصوص در بانوان بیشتر از آقایان مشاهده می‌شود. این بیماری در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد و به صورت کاملاً خاموش آغاز شده و به ترتیب در صورتی که درمان نشود، گسترش پیدا کرده و در نهایت می‌تواند باعث عوارض وخیمی برای افراد گردد.
وی ادامه داد: زمانی که فرد دچار پوکی استخوان شده یعنی حجم استخوان فرد کاهش پیدا کرده و سست و شکننده شده است، این بیماری به طور معمول در بانوان و پس از سن یائسگی تشدید پیدا می‌کند اما در سنین پایین‌تر نیز ممکن است دیده شود. در آقایان شیوع کمتری داشته و به دنبال بعضی از مشکلات زمینه‌ای اتفاق می‌افتد.
عواملی که باعث پوکی استخوان می‌شوند
فوق تخصص جراحی زانو اظهار داشت: برای حفظ سلامت استخوان برنامه تغذیه مناسب، مصرف ویتامین دی به اندازه کافی و همچنین ورزش بسیار ضروری است. هر کدام از این عوامل وجود نداشته باشند احتمال پوکی استخوان افزایش پیدا می‌کند، همچنین وجود بعضی از بیماری‌های زمینه‌ای نیز منجر به افزایش و شدت پوکی استخوان می‌گردد؛ به طور مثال کسانی که دچار مشکلات هورمونی چون افزایش فعالیت غده تیروئید یا افزایش فعالیت غده پاراتیروئید هستند، کسانی که غدد فوق کلیوی بیش فعال دارند و هورمون‌های کورتن بیش از حد تولید می‌کنند، در این افراد آسیب به استخوان افزایش پیدا می‌کند.
وی افزود: در بعضی از موارد، استفاده از داروها نیز باعث ایجاد پوکی استخوان می‌شود، یعنی افرادی که داروهای کورتونی استفاده می‌کنند یا برخی از داروهای ضد تشنج می‌تواند از عاملان ابتلاء به اُستئوپروز شود. همچنین ریسک ابتلاء افرادی که تحرک کمتر یا افزایش وزن دارند به پوکی استخوان برای فرد وجود دارد.
یزدی متذکر شد: افرادی که از ویتامین دی یا پروتئین غذایی استفاده نکرده، یا در معرض نور آفتاب قرار نمی‌گیرند نیز احتمال می‌رود به نرمی استخوان و پوکی استخوان دچار شوند، بنابراین مجموعه‌ای از علل می‌تواند باعث ایجاد بیماری شده و در نهایت افزایش سن خود یک عامل بسیار مهم در ایجاد پوکی استخوان به شمار می‌رود.

توجه به پوکی استخوان در سالمندی
فوق تخصص جراحی زانو اذعان کرد: شناسایی و پیشگیری از پوکی استخوان در افراد میانسال و سالمند هشدار می‌دهند. این بیماری در صورت عدم تشخیص و درمان، ممکن است با یک ضربه یا افتادن ساده منجر به شکستگی ستون فقرات، گردن استخوان ران و سایر استخوان‌ها شود.
وی عنوان کرد: غربالگری برای تشخیص زودهنگام این بیماری در سنین بالا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با این حال، آنچه بیش از درمان اهمیت دارد، پیشگیری است. تغذیه مناسب، دریافت کافی نور آفتاب، تحرک بدنی و ورزش منظم از جمله اقدامات مؤثر در پیشگیری از ابتلاء به پوکی استخوان محسوب می‌شوند.
یزدی ادامه داد: در زنان میانسال و به‌ویژه پس از یائسگی، مصرف مکمل‌های کلسیم و ویتامین D به‌عنوان درمان کمکی توصیه می‌شود. به‌طور معمول، دریافت روزانه 1000 میلی‌گرم کلسیم به همراه ویتامین D (به صورت خوراکی یا تزریقی) می‌تواند نقش مهمی در حفظ سلامت استخوان‌ها ایفا کند.
وی تصریح کرد: در مواردی که بیمار دیر مراجعه می‌کند و پوکی استخوان در مراحل پیشرفته‌تری قرار دارد، علاوه بر درمان‌های یادشده، ممکن است از داروهای خاص برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و بازگرداندن تراکم استخوان به شرایط نرمال‌تر استفاده شود؛ بررسی شدت پوکی استخوان معمولاً با کمک تست سنجش تراکم استخوان و علائم بالینی انجام می‌شود و نقش مهمی در تعیین روند درمانی مناسب برای هر بیمار دارد.‌

پیشگیری از پوکی استخوان
یزدی با تأکید بر اهمیت پیشگیری در مقابله با پوکی استخوان تصریح کرد: مهم‌ترین اقدام، پیشگیری از بروز این بیماری است، استفاده از نور کافی خورشید، ورزش منظم، تغذیه مناسب و در صورت نیاز، مصرف مکمل‌های کلسیم و ویتامین D از جمله راهکارهای اصلی برای پیشگیری از پوکی استخوان است.
فوق تخصص جراحی زانو در ادامه افزود: تشخیص پوکی استخوان معمولاً با توجه به علائم بالینی بیمار و در صورت لزوم از طریق سنجش تراکم استخوان (Densitometry) انجام می‌شود. در برخی موارد، بیمار پس از وقوع شکستگی‌های استخوانی به پزشک مراجعه می‌کند و بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که دچار پوکی استخوان است.
وی اظهار داشت: مصرف مکمل‌های کلسیم به صورت معمول از میان‌سالی به بعد توصیه می‌شود، به‌ویژه در زنان، و به‌طور خاص برای زنان که دوران یائسگی را تجربه کرده‌اند. با این حال، مصرف ویتامین D می‌تواند در تمامی سنین و در صورت کمبود در بدن، مورد نیاز باشد.
فوق تخصص جراحی زانو افزود: در صورت پایین بودن سطح ویتامین D در آزمایش خون، یا نبود تغذیه مناسب و کمبود دریافت نور خورشید، مصرف قرص‌های 50 هزار واحدی ویتامین D هر 45 تا 50 روز یک‌بار یا تزریق آمپول‌های ویتامین D به صورت چندماهه می‌تواند به تأمین این ویتامین کمک کند.
یزدی در پایان خاطر نشان کرد: تحرک کافی، پیاده‌روی و ورزش منظم از عوامل کلیدی در پیشگیری از پوکی استخوان محسوب می‌شوند و سبک زندگی فعال باید به‌ویژه در سنین بالا مورد توجه قرار بگیرد.