بزرگنمايي:

عصرقم- استان قم که بیشتر با نام حضرت معصومه(س) دختر گرامی حضرت موسی بن جعفر(ع) شناخته می‌شود و در کنار مضجع شریف آن بانو مسجد جمکران نیز پایگاهی برای دوستداران شیعه برشمرده می‌شود،‌ اماکنی تاریخی را در دل خود جای داده‌است که می تواند مقصد گردشگران نوروزی باشد. یکی از این اماکن زیبا و منحصر به فرد مقابر گنبد سبز قم است.

مقابر گنبد سبز واقع در مجموعه‌ای تاریخی و فرهنگی به همین نام قرار دارد که بنا بر اعلام تاریخ شناسان مدفن سه تن از بزرگان اعراب اشعری و احیا کنندگان قم در دوره اسلامی است.

مجموعه‌ مقابر از قرن هشتم هجری درانتهای خیابان چهارمردان (انقلاب) قم، جنب گلزار شهدا و در بخش شرقی شهر، درون باغی کوچک به باغ گنبد سبز، به یادگار بر جای مانده است.

این منطقه در گذشته به دروازه کاشان مشهور بود و گنبدها به گنبدهای دروازه کاشان معروف بوده‌است.

دو گنبد موجود باتوجه به کتیبه‌های تاریخی موجود، مدفن امرای خاندان علی صفی فرمانروایان مستقل قم در قرن هشتم هـجری قمری است.

کتیبه سوم متاسفانه از بین رفته و تاریخ و صاحب گنبد معلوم نیست. اما با توجه به مدارک مختلف، این گنبد از نظر تاریخی مربوطه به همان دوره است و احتمالا به یکی دیگر از افراد خاندان علی صفی تعلق دارد.

مردم قم این سه بنا را بصورت مجموعه مدفن سعد و سعید و مسعود از بزرگان اعراب اشعری و احیاء کنندگان قم در دوره اسلامی می‌دانند. چنین تصور می‌رود که سعید، تصحیف تلفظ صفی و آن دو نام دیگر مکمل سجع باشد.

براساس کتیبه تاریخی، این سه گنبد، مدفن خواجه اصل الدین، خواجه صفی و شخص گمنام دیگری است. البته به غیر از افراد نامبرده، افراد دیگری از همان خاندان نیز در این گنبد مدفون هستند.

این مجموعه نمایی از معماری اسلامی و ایرانی است که تزیینات این بناها که انواع تکنیک های گچ‌بری در آن به کار رفته و از گنبد سلطانیه تاثیر گرفته و نوع آجر چینی منظم و متحد الشکل و طرح‌های بسیار زیبایی از شمسه و اسپرهای کار شده‌است.

همچنین کتیبه‌هایی به خط ثلث یا کوفی با گچ‌بری برجسته سفید رنگ و زمینه لاجوردی با نقوش اسلیمی میان دو حاشیه نقش و نگار شده و در ادامه طاق نماها و درگاه‌هایی چندگانه که به صورت قرینه و مقرنس گشته حاکی از شیوه های متنوع گچ بری چند رنگ است.

مقابر باغ گنبد سبز به خاطر نوع قدمت تاریخی و معماری اسلامی و ایرانی در پانزدهم دی ماه سال 1310 با شماره 129 در فهرست آثار ملی ثبت شده‌است.

این اثر در ایام مختلف سال به ویژه در نوروز پیش رو می‌تواند میزبان گردشگران داخلی و خارجی و هنردوستان باشد تا از نزدیک با یک اثر فاخر هنری و تاریخی آشنا شوند.

مدیرکل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قم پیش تر در گفت وگو با خبرنگار ایرنا ابراز داشت: چهار موزه این استان برای بازدید گردشگران نوروز 1402 آماده‌است و هموطنان می توانند از آنها بازدید کنند.

علیرضا ارجمندی اظهار داشت: موزه‌ها یکی از ظرفیت‌های بزرگ قم برای جذب گردشگران به این استان هستند.

وی موزه دین و دنیا،‌ موزه مردم شناسی در خانه تاریخی زند،‌ موزه آثار مراجع تقلید و موزه حرم حضرت معصومه(س) را چهار موزه ای عنوان کرد که در ایام نوروز پیش رو پذیرای علاقه مندان خواهند بود.

وی بیان کرد: موزه فاطمی در میدان آستانه جنب درب یک حرم مطهر، موزه آثار مراجع تقلید در مقابل بیت تاریخی حضرت امام خمینی (ره)، موزه مردم‌شناسی زند در محله چهارمردان و موزه دین و دنیا در شبستان کربلای مسجد مقدس جمکران همه روزه از ساعت 8 تا 18پذیرای بازدیدکنندکان است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم افزود: مجموعه‌های تاریخی ملاصدرا در شهرستان کهک و گنبد سبز در بلوار شهید روحانی قم نیز در نوروز پیش رو پذیرای حضور هموطنان خواهد بود.

وی برگزاری نمایشگاه صنایع‌دستی و مشاغل خانگی، نورافشانی در شب نیمه شعبان، برپایی سفره هفت‌سین و اجرای برنامه‌های طنز عمو قلی با حضور طنزپردازان استان را از دیگر ویژه برنامه‌های نوروزی استان قم برشمرد.

ارجمندی عنوان کرد: نوروزگاه پس از سه سال محدودیت‌های کرونایی، در نوروز 1402 با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی به میزبانی مجموعه تاریخی گنبد سبز، خانه تاریخی ملاصدرا و با برپایی سیاه‌چادر عشایر در مجتمع‌های خدماتی رفاهی بین راهی استان برگزار می‌شود.

وی افزود: برپایی سیاه چادر عشایر برای نخستین بار در نوروزگاه استان گامی در جهت معرفی آداب و سنن و فروش محصولات دامی و هنرهای سنتی عشایر استان قم خواهد بود.