بزرگنمايي:
عصرقم- آیت الله علیرضا اعرافی در جلسه شورای
معاونین مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، با ارائه گزارشی از سفر خود به
واتیکان، ضمن تبریک دهه کرامت، هویّت حوزه را دارای ذاتی بین المللی دانست و
بیان کرد: اسلام یک حقیقت تابناک مبتنی بر واقعیات عالم بوده و مخاطب آن
همه بشریّت است و معارف اسلام و اهل بیت (ع) گنجی برای همه بشریت می‌باشد
که حوزه نیز از همین اندیشه و نظریه بنیادین برخاسته است.
مدیر حوزه‌های علمیه، ذات حوزه را ذاتی بین
المللی و فرا زمانی و مکانی خواند و بیان کرد: هسته حوزه در هر کجا که باشد
بین المللی است، چرا که محتوا و مضمون آن محتوای اسلام و اهل بیت (ع) است و
اختصاص به گروه، زمان و مقطع خاصی ندارد و ذات حوزه این اقتضا را دارد که
مخاطب جهانی را هدف گیری کند و همه بخش‌های حوزه باید نگاه و رویکرد جهانی و
بین المللی داشته باشد.
وی بیان کرد: در عصر ما پدیده انقلاب
اسلامی، از اندیشه اسلام و نهاد تاریخی حوزه رقم خورده است، به همین دلیل
یک نهضت جهانی بوده و پیام فراکشوری و جغرافیایی دارد.
یکی از رسالت‌های حوزه، گفت‌وگو و تعامل با ادیان و مذاهب است
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه، خاطرنشان
کرد: حضور در عرصه بین الملل، گفت‌وگو و تعامل با ادیان و مذاهب، ارتباط با
مراکز علمی دنیا و نقش آفرینی در آنها جزو رسالت‌های حوزه است، لکن ما در
این حیطه دارای ضعف بوده و موانعی در نقش آفرینی وجود دارد.
وی تصریح کرد: از منظر انقلاب اسلامی و
رسالت تاریخی حوزه، نسبت به رویکرد جهانی و بین المللی وظیفه مند هستیم و
تولیدات و برنامه ریزها بایستی معطوف به یک افق جهانی باشد و این به معنای
دست کم گرفتن اولویّت های ایران نیست.
آیت الله اعرافی در توضیح ابعاد سفر خود به
همراه هیئتی به واتیکان، ایتالیا، سوئیس، آلمان و هلند در 10 روز، بیان
کرد: 30 برنامه در طول سفر انجام شد.
مقام معظم رهبری نکاتی را خطاب به آقای پاپ مکتوب کردند
وی ملاقات یک ساعته با آقای پاپ را ملاقاتی
بسیار صمیمی برشمرد و در توضیح تمهیدات سفر، بیان کرد: اقدامات خوبی در
انعکاس اخبار واقع شد و قبل از سفر ضمن دیدار با 4 مرجع و حدود 30 نفر از
شخصیت‌های حوزوی و نهادهای مرتبط و گفت‌وگو با آنها، نقطه نظرات جمع آوری
شد و مهمتر هماهنگی با مقام معظم رهبری بود که ایشان ضمن تائید سفر، نکاتی را خطاب به آقای پاپ مکتوب کردند.
عضو فقهای شورای نگهبان در توضیح محور اول
دیدار با آقای پاپ، گفت: در مقدمه به ایشان گفتم که اسلام هراسی در واتیکان
بود و برخی پاپ‌های قبل به آن دامن می‌زدند لکن در دوره شما، این مسئله را
حل کردید و در اقدامات واتیکان این قابل تکریم است؛ شما از آمریکای لاتین
هستید و رهبری هم بر این مطلب تأکید داشتند و این برای ما قابل احترام است
که پاپ از منطقه‌ای است که جزو جهان سوم به شمار می‌آید و در حال مبارزه با
مستکبران عالم است و اقدامات شما در برخی از مسائل در دفاع از مظلومین
قابل تحسین است.
وی افزود: به ایشان اشاره کردم که بنده در
22 سالگی به واتیکان سفر داشتم و در طول این سفرها از مراکز دینی واتیکان و
کاتولیک‌ها، بازدید داشته و با مسائل مسیحیت آشنایی داشته ام و به عنوان
(نماینده) حوزه معتقدم که مشترکاتی در ادیان هست که باید به آنها بپردازیم.
بیان 10 چالش مهم جهان و انسان معاصر در دیدار با پاپ
عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: در دیدار
با آقای پاپ، 2 مطلب را بصورت ویژه مورد تاکید قرار دادم، اول: «ما گرچه به
عنوان نهاد حوزه و نماینده مذهب مهم با شما صحبت می‌کنیم، ولی امت اسلام
را امت واحده می‌دانیم و مشترکات مذاهب اسلام بسیار زیاد است و تبیین ما از
معارف اهل بیت (ع) به معنای تفرق در جهان اسلام نیست»؛ دوم: «گفت و گو و
ملاقات شما با آیت الله سیستانی را تحسین می کنیم».
وی یادآور شد: در این دیدار بصورت ضمنی
تاکید شد که «گفت‌وگوی صورت گرفته اوّلین گفت‌وگوی یک مقام رسمی نهاد حوزه
با واتیکان است» و در نهایت بخش مقدماتی، سلام رهبری و مراجع ابلاغ شد.
ویژگی‌های حوزه‌های شیعه در دیدار با پاپ فرانسیس
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، محور دوم
دیدار با آقای پاپ را محوری اساسی بر شمرد و در توضیح آن بیان کرد: گفتیم:
«مذهب اهل بیت (ع) و معارف آنها و حوزه‌های شیعه ضمن اینکه در منظومه کلان
اسلام قرار می‌گیرند، از ویژگی‌هایی برخوردارند: اول: تأکید بر بنیه و
زیرساخت عقلی، فلسفی و نظری حوزه است؛ حوزه‌های علمیه سازنده مکاتب مهم
فکری و فلسفی بودند و دنیای امروز به این تفکر نیاز دارد و وقتی می‌توان
این تفکر را عرضه کرد که پایه‌های عقلی آن استحکام داشته باشد و این
استحکام از ممیزاتی است که در حوزه‌های شیعه از برجستگی ویژه برخوردار است؛
و حتی در حوزه کلام از یک کلام عقلی برخورداریم که بن مایه‌های فلسفی دارد
و این یکی از حلقه‌های اتصال انسان‌ها و ادیان با یکدیگر است.»
وی ادامه داد: ویژگی دوم: در حوزه فقه بود؛
اینکه فقه ما با سابقه دیرین از یک عمق و غنای فوق العاده ای برخوردار است و
در دوره جدید تنوع و تکثر بیشتر و افزون پیدا کرده و به سمت قلمرو های
تخصصی حرکت کرده؛ نگاه ما در فقه نگاه عمیق و جامعی است و در توسعه
قلمروهای فقه، تطبیق میان فقه و حقوق و میان مذاهب و ادیان مد نظر بوده
است.
آیت الله اعرافی، ویژگی سوم حوزه شیعه را
قلمرو اخلاقی و عرفانی آن دانست و بیان کرد: محور چهارم بسط حوزه‌ها در
قلمرو های تخصصی به سمت علوم اجتماعی و انسانی است؛ و در ادامه دیدار گفته
شد که با این دستمایه‌های فلسفی و فقهی و معارفی، حوزه‌های شیعه سازنده
نظریاتی در مباحث اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است، از جمله آنها، نظریه نظام
اسلامی و انقلاب اسلامی که بر آمده از این تفکر است.
وی محور سوم سخنان خود در دیدار با آقای پاپ
را 10 چالش مهم جهان و انسان معاصر برشمرد و یادآور شد: به ایشان گفتم که
از میان مسائل مهمی که بشر امروز با آن مواجه است 10 مسئله را مهم می دانم و
ادیان باید به آنها توجه کنند: اول: ضعف پایه‌های فکری و معرفتی نسبت به
عالم غیب و خدا و خداناباوری موجود در جهان؛ دوم: افت معنوی که بشر با آن
مواجه است؛ سوم: نقش دین و معنویت کاهش یافته است.
مدیر حوزه‌های علمیه ادامه داد: چهارم: بحث
فقر و گرسنگی و فاصله شمال و جنوب؛ پنجم: تخریب محیط زیست بویژه توسط
قدرت‌های جهانی؛ ششم: بحث خانواده و زن و فروپاشی ارزشهای آن؛ هفتم: اشاره
به اشغال تاریخی فلسطین کردم و اینکه رهبری پیام دادند که از شما انتظار
می‌رود در قصه فلسطین و یمن نقش مؤثر تری ایفا کنید و نظریه ما هم همان
تئوری و دکترین رهبری است و آن انتخابات میان فلسطینیان اصیل است؛ هشتم:
تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی از سوی غرب است؛ نهم: افراطی گرایی های مذهبی
است؛ دهم: توسعه سلاح‌های کشتار جمعی؛ یازدهم: تعرض به مقدسات ادیان الهی
است.
وی محور چهارم در دیدار با آقای پاپ را
پیشنهاداتی برای تعامل میان اسلام و مسیحیت، بویژه تشیع و کاتولیک و
حوزه‌های علمیه و دستگاه واتیکان خواند و تصریح کرد: آمادگی خود را در چند
مورد بیان کردیم، اول: حوزه‌های مطالعاتی مهمی موجود است که به تعمیق و
گسترش نیاز دارد و این آمادگی را داریم که در قلمروهای مختلف میان اسلام و
مسیحیت برنامه ریزی جامعتری انجام داده و همراهی داشته باشیم؛ دوم: در حل
معضلات بشر، به نقاط مشترک رسیده و مواضع مشترک داشته باشیم؛ سوم: در
مقابله با توهین مقدسات ادیان، می‌توان به مواضع مشترک رسید و دنبال کنیم
که دنیا حریم‌ها را پاس دارد؛ چهارم: به یک سند مشترک برسیم.
آیت الله اعرافی به نقل از پاپ فرانسیس: برای ایران احترام قائلم
عضو فقهای شورای نگهبان در توضیح سخنان آقای
پاپ، بیان کرد: آقای پاپ در محور اول بیان کرد که سلام من را به رهبری و
مراجع و بزرگانتان ابلاغ بفرمائید و نکاتی که از سوی رهبری بیان شده را
قبول دارم؛ در محور دوم بیان کرد: «برای ایران از 3 جهت احترام قائلم؛ اول
اینکه تاریخ و گذشته ادوار پیشین شما را خوانده و به پیشینه غنی شما باور
دارم و برای آن احترام قائلم؛ دوم: گرچه با مشکلات و سختی‌های زیادی مواجه
است، ولی تنها مکان در عالم هستید که نظام دینی دارید.
وی افزود: سوم: من به عنوان یک آمریکای
لاتینی، شجاعت، دلیری، نترسیدن شما در مباحث مختلف جهانی را می پسندم»؛
آقای پاپ ادامه داد «به نمایندگانمان در ایران گفته ایم که بطور خاص در
ایران به دنبال تبشیر و تنصیر نیستیم، -در نامه‌ای این مطلب را خطاب به
رهبری نوشته اند- و کسانی که به دنبال تبشیر و تنصیر هستند، جریان‌های
وابسته به قدرت‌های جهانی هستند و به همین دلیل انتظار داریم خواسته‌های
مسیحیان ایران مورد توجه قرار بگیرد.» و در پایان بیان کرد که من باب این
گفت‌وگو و تعامل را باز میبینم و برای تداوم آن به بخش‌های ذی ربط توصیه
می‌کنم.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه ادامه داد:
در پایان جلسه، یک دوره از احادیث جمع آوری شده حضرت عیسی (ع) در منابع
شیعه تألیف آیت الله ری شهری (ره) را به ایشان هدیه دادیم و ایشان چند جلد
از کتاب‌هایش را اهدا کرد.
وی در توضیح دیگر برنامه‌های سفر خود به چند کشور اروپایی تصریح کرد:
گفت‌وگویی با وزیر خارجه واتیکان و آقای ساندری در شورای کلیساهای شرقی
صورت گرفت؛ از بخش‌های مختلف واتیکان، مؤسسه مطالعاتی اسلام و عرب، مؤسسه
دکترین ایمان، آکادمی علوم واتیکان، کتابخانه و موزه واتیکان بازدید شد و
سفیر ما در واتیکان برای تداوم باید تلاش کند؛ و یکی از پروژه‌هایی که آیت
الله سبحانی بر آن تأکید داشتند، تألیف دایرة المعارف اسلام و مسیحیت بود
که چند جا طرح شد.
مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به اینکه سفر
در ایام سالگرد رحلت حضرت امام (ره) محقق شد، بیان کرد: در مراکز اسلامی و
سفارتخانه‌های چهار کشور رم، سوئیس، هامبورگ و هلند به مناسب سالگرد رحلت
امام سخنرانی‌ها و جلساتی برگزار شد؛ جلسه‌ای با 60 نفر از فارغ التحصیلان
قم و جامعة المصطفی در هامبورگ واقع شد؛ بازدید و گفت‌وگویی مهم در ژنو با
شورای جهانی کلیساها واقع شد که بیشتر ارتودوکس و پروتستان هستند و رئیس آن
شورا قبلاً به قم آمده و ملاقاتی با بنده داشتند و پس از هامبورگ، هیأت
همراه در هلند چند برنامه داشتند.