بزرگنمايي:

عصر قم - باشگاه خبرنگاران / صلواتی درباره آخرین آمار مهاجرت رتبه‌های برتر کنکور و المپیادی‌ها و دانشجویان ایرانی طی دهه گذشته توضیحاتی را ارائه کرد.
بهرام صلواتی مدیر رصد خانه مهاجرت ایران اظهار کرد: تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور نیز به مرور و هم‌راستا با افزایش کل جمعیت دانشجویان کشور و نیز افزایش جمعیت دانشجویان بین‌المللی در جهان، روند صعودی داشته و از تراز 19 هزار دانشجو در سال 2003 میلادی به تراز 56 هزار دانشجو در سال 2018 رسیده است.
او افزود: نرخ رشد جمعیت دانشجویان بین‌المللی ایرانی درقیاس با نرخ رشد جمعیت دانشجویان بین‌المللی در جهان کندتر بوده است. بدین ترتیب، سهم دانشجوفرستی ایران در کل بازار دانشجویان بین‌المللی جهان از سال 2012 روندی کاهشی به خود گرفته و از حدود 1/3 درصد به حدود یک درصد در سال 2018 رسیده است.
صلواتی اضافه کرد: سهم دانشجویان ایرانی خارج از کشور به نسبت کل جمعیت دانشجویان مشغول به تحصیل در داخل طی سال‌های 2000 تا 2018 با تغییر چندانی همراه نبوده) علی رغم افزایش قابل توجه جمعیت کل دانشجویان کشور و از حدود یک درصد در سال 2000 به حدود 5/1 درصد در سال 2018 رسیده است.
مدیر رصد خانه مهاجرت ایران گفت: جایگاه دانشجوفرستی ایران در بازه زمانی 2003 تا 2012 از رتبه 29 در جهان به رتبه 11 ارتقاء یافته بود که بالاترین جهش رتبه‌ی دانشجوفرستی ایران در طول دو دهه گذشته بوده است. در بازه زمانی 2012 تا 2018 جمعیت دانشجویان ایرانی در خارج از کشور در تراز 50 هزار دانشجو ثابت مانده و تغییرات اندکی داشته و به همین خاطر رتبه دانشجوفرستی ایران به رتبه 19 ام تنزل یافته است.
او تاکید کرد: عواملـی همچـون افزایـش نـرخ دلار و بـه تبـع آن افزایـش هزینه‌هـای مهاجرت تحصیلـی، محدودیت‌هـای ویزایی اعمال شـده از سـوی دولـت آمریـکا بـرای دانشـجویان ایرانـی و در نهایت شـیوع ویـروس کرونا موجب ثابت مانـدن تراز جمعیت دانشـجویان ایرانی در خارج از کشـور در طول چند سـال گذشته شـده اسـت.
صلواتی تاکید کرد: گفتنی است کـه عوامـل فـوق همچنین موجـب افزایـش تعـداد دانشـجویان ایرانـی در کشـور ترکیه و کشـور‌هایی چـون آلمـان، کانـادا و ایتالیـا کـه قوانیـن ویزایـی سـاده‌تری دارند، شـده اسـت. آمریکا، ترکیه، آلمان، ایتالیا و کانادا به ترتیب پنج مقصد اصلی دانشجویان ایرانی در دنیا هستند. در سال 2019 کشور ایران با 11 ٬ 451 دانشجو یک درصد از سهم بازار دانشجویان بین‌المللی در آمریکا را به خود اختصاص داده است. اکثریت دانشجویان ایرانی تقریبا 75 درصد در آمریکا در مقاطع تحصیلات تکمیلی ارشد و دکترا مشغول به تحصیل هستند و بیش از نیمی از دانشجویان ایرانی در آمریکا در رشته‌های مهندسی مشغول به تحصیل هستند.
او افزود: تحلیل آمار دریافتی از اداره گذرنامه در بازه زمانی سال 1380 تا مرداد 1399 نشان می‌دهد که 56/6 درصد از دارندگان مدال در المپیاد‌های دانش‌آموزی، 69/1 درصد از مشمولین بنیاد و 78.3 درصد از افراد حائز رتبه‌های یک تا هزار آزمون سراسری در داخل کشور هستند. در میان گروه‌های مورد بررسی، به ترتیب المپیادی‌ها با 37/2 درصد، مشمولین بنیاد با 25/5 درصد و رتبه‌های یک تا هزار آزمون سراسری با 15/4 درصد، بیشترین درصد افراد مقیم خارج را به خود اختصاص داده‌اند.
افزایش جمعیت دانشجویان خارجی در ایران طی دهه گذشته
مدیر رصد خانه مهاجرت ایران بیان کرد: اگرچه جمعیت دانشجویان خارجی در ایران طی یک دهه‌ی گذشته با افزایش همراه بوده است، اما جمعیت فعلی دانشجویان خارجی در ایران با اهداف برنامه ششم توسعه و جذب 75 هزار دانشجوی خارجی فاصله زیادی دارد. تعداد دانشجویان خارجی در ایران طی سال‌های 1390 تا 1399 با افزایشی 8 برابری همراه بوده است و از 5 ٬ 485 دانشجو در سال 1399 به 44 ٬ 350 دانشجو افزایش یافته است.
او گفت: نسبت دانشجویان خارجی به کل دانشجویان نیز در بازه‌ی زمانی 1390 تا 1399 از 1/05 درصد به 1/4 درصد رسیده است. دانشجویان افغانستانی با 46 درصد و دانشجویان عراقی با 24 درصد بزرگترین گروه دانشجویان خارجی در ایران را تشکیل می‌دهند. دانشجویان این دو کشور در سال 1398 در مجموع 69 درصد از دانشجویان خارجی در ایران را تشکیل داده‌اند. کشور لبنان با 3 درصد و هر کدام از کشور‌های سوریه و چین با 2 درصد در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
مدیر رصد خانه مهاجرت ایران اضافه کرد: اکثریت دانشجویان خارجی در ایران در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد مشغول به تحصیل بوده‌اند. در سال 1398، 55 درصد از دانشجویان در مقطع کارشناسی و 31 درصد دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد مشغول به تحصیل بوده‌اند. دانشگاه‌های وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی با 43 درصد، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با 31 درصد، موسسات آموزش عالی غیر دولتی _ غیر انتفاعی با 9 درصد، و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با 8 درصد به ترتیب بیشترین دانشجویان خارجی را جذب کرده اند.